Boże Narodzenie to jedne z najpiękniejszych świąt w roku. W wigilijny wieczór, kiedy za oknem prószy śnieg, dzieci z utęsknieniem czekają na prezenty i wypatrują Pierwszej Gwiazdki. W tle słychać kolędy, blask choinki oświetla stół przykryty białym obrusem z dwunastoma wigilijnymi potrawami. W powietrzu unosi się zapach piernika. Przy świątecznym stole Mama, Tata, Dzieci i Dziadkowie…
Niestety taka wizja Świąt coraz częściej przechodzi do lamusa. Konsumpcjonizm i chęć zaimponowania innym sprawiają, że coraz bardziej zatracamy ideę Świąt Bożego Narodzenia. Przebywanie z Bliskimi i celebrowanie z Nimi czasu przegrywa z bożonarodzeniowym teatrem. Obecnie Święta dla wielu z Nas ograniczają się do perfekcyjnego zdjęcia wrzucanego na portal społecznościowy, liczenia lajków/ followersów.
W rzeczywistości za pięknym zdjęciem często kryje się dramat osób starszych, schorowanych, spychanych na margines społeczny. Smutna rzeczywistość, która chowa się za pięknie przystrojoną choinką i która z roku na rok przybiera coraz to większe rozmiary. Domy opieki i oddziały geriatryczne w szpitalach w tym okresie pękają w szwach. Modne stało się „podrzucanie” Seniorów do przeróżnych instytucji.
Czy Starość nie ma uczuć? Czy Starość nie zasługuje na miejsce przy świątecznym stole? Schorowani ludzie w podeszłym wieku często budzą w społeczeństwie obrzydzenie i wstręt. A My, otumanieni przez media społecznościowe, przez przymus bycia „naj” tracimy z oczu to, co powinno być sensem życia, czyli Rodzinę.
To nie zaawansowany wiek czy choroby odbierają starszym ludziom godność i czynią z nich przedmioty. To funduje im rodzina. To ona odziera ich z szacunku i traktuje jak zabawki, które można oddać na chwil kilka upychając do auta i odwożąc do szpitala. Choroba Alzheimera, Parkinsona, depresja, inkontynencja (nietrzymanie moczu), demencja to tylko nazwy chorób a nie ludzie. Osoby w podeszłym wieku tak jak My nadal czują, pragną akceptacji, miłości i rodzinnego ciepła, chcą zostać zauważone i zaakceptowane.
Zapewnijmy Seniorom w Święta poczucie bliskości i kontakt z ludźmi i nie mam tu na myśli pielęgniarek, lekarzy ani personelu medycznego. Pomóżmy naszym Seniorom w kontynuowaniu pasji, podarujmy pod choinkę prezent, który im hobby przypomni. Lubili oglądać filmy? Czytać książki? Półki sklepowe uginają się pod ciężarem audiobooków, filmów na CD, niech prezent wywoła uśmiech na ich twarzach.
Zapytajmy naszych Seniorów, co chcą założyć do świątecznego posiłku. Niech to będzie naszym zdaniem nawet najdziwniejsza kreacja, ale pozwólmy Im zadecydować. Tata chce założyć różowy krawat do kraciastej koszuli i zielone spodnie, a Babcia kwiecistą letnią sukienkę i czerwony wełniany sweter? Żaden problem. Mamie zróbmy makijaż, pomalujmy paznokcie, dodajmy ulubioną biżuterię, zadbajmy o włosy.
Przy stole wystarczy szklany talerz zamienić na plastikowy z podwyższonymi krawędziami, aby ułatwić na przykład osobom z zaburzeniami motoryki spożywanie posiłków. Bo świąteczny stół wcale nie musi być perfekcyjnie nakryty. Podobnie rzecz ma się ze sztućcami i przyborami do picia. Dziecięcy kubek niekapek czy zakryta butelka ze słomką rozwiążą problem drżenia rąk. Naczynia dostosowane do potrzeb osób starszych można kupić w sklepach medycznych, z drugiej ręki, zamówić online albo wykorzystać dziecięce plastikowe serwisy, które zalegają w kuchennych szafkach.
Zamiast mało komfortowego krzesła można postawić wózek inwalidzki i umieścić na nim poduszkę (ułatwi przemieszczanie się i poprawi komfort siedzenia). Posadźmy Seniorów przy stole na honorowym miejscu. Ugotujmy coś specjalnie dla Nich, jeśli wymaga tego ich stan zdrowia.
W internecie jest mnóstwo inspiracji na dania dla osób mających na przykład problemy z połykaniem. Jeśli stan zdrowia Seniora nie ogranicza Nas w kuchni, sprawmy mu niespodziankę i zaserwujmy ulubioną potrawę bądź danie z dzieciństwa, na którego przygotowanie nie mamy czasu na co dzień.
W obecnych czasach z higieną osób starszych też nie ma problemów. Rynek oferuje niezliczone ilości produktów, by łatwiej i przyjemniej było dbać o higienę Seniorów. I chociaż często pod tym kątem zdani są na otoczenie, dostosowane urządzenia sanitarne (toalety na kółkach, uchwyty z toalecie, w łazience pod prysznicem, maty antyślizgowe) pozwolą Im cieszyć się świąteczną atmosferą w domu.
Pozwólmy starszym osobom cieszyć się tym magicznym czasem w domu wspólnie z rodziną, a nie na szpitalnym łóżku. Zabierzmy mieszkających krewnych z domów opieki na Święta. Wykorzystajmy ich doświadczenia życiowe i stwórzmy im możliwość do aktywnego uczestniczenia w świątecznych przygotowaniach. Zachęcajmy wszystkie pokolenia do pielęgnowania tradycji, wspólnego gotowania, ubierania choinki czy pakowania prezentów.
Zanim na Święta oddamy Seniorów pod opiekę pielęgniarek, pomyślmy, że kiedy będziemy dzielić się opłatkiem, Ktoś z Naszych bliskich będzie spędzał je odizolowany, samotny i smutny. Ktoś z Naszych Bliskich będzie cierpiał w milczeniu, a pielęgniarka będzie ocierała łzy spływające mu po policzkach i próbowała posklejać jego pęknięte serce.
Niech Seniorzy będą dla Was najważniejsi. Ich czas ma się ku końcowi. Cieszmy się każdą chwilą, którą możemy z Nimi spędzić. Starość zasługuje na szacunek, na godne traktowanie i na miłość. Bądźcie nonkonformistami, powiedzcie NIE! lukrowanej rzeczywistości wykreowanej na potrzeby internetowego świata.
Bądźcie dojrzali emocjonalnie, nie poddawajcie się konwenansom, które spychają Starość na margines. Żadna grupa wiekowa nie doświadcza w okresie świątecznym tyle obojętności, niechęci i dyskryminacji. Pokażmy, że nie musi tak być.
Życzę Wam Drodzy Czytelnicy odklejenia się od wirtualnego świata i znalezienia szczęścia z bycia tu i teraz. Podarujcie sobie i Rodzinie pod choinkę c z a s.
Niech te Święta będą zdrowe, spokojne, pełnie miłości i wzajemnego szacunku.
Ewelina Szermińska
Magister pielęgniarstwa
