Grypa, przeziębienie i COVID-19 to infekcje górnych dróg oddechowych. U chorych na grypę nie zawsze występuje katar i ból gardła, zaś gorączka jest często wyższa niż 39°C. Dla COVID-19 charakterystyczne są duszności i płytki oddech. Katar, zatkany nos i kichanie zwykle towarzyszą przeziębieniu.
Grypa
Sezon zachorowań na grypę rozpoczyna się w okresie jesienno-zimowym, zaś nasila się na początku nowego roku. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową poprzez bezpośredni kontakt z chorym oraz dłuższe przebywanie w odległości poniżej 1,5 metra od osoby chorej na grypę. Zachorowaniu sprzyjają też duże skupiska ludzi i brak dostatecznej dbałości o higienę rąk.
Grypa to ostra zakaźna choroba, którą wywołują wirusy grypy typu A (najczęściej), oraz B i C. Rozróżniamy grypę sezonową i pandemiczną, która występuje co kilkadziesiąt lat i przybiera postać pandemii, np. grypa hiszpanka).
Objawy grypy pojawiają się nagle. Gorączka (ponad 38°C), dreszcze, osłabienie, zmęczenie, bóle głowy, bóle mięśni i stawów, suchy i uciążliwy kaszel i ogólne złe samopoczucie.
Rzadsze objawy grypy to: ból gardła, katar lub zatkany nos, kichanie, brak apetytu, nudności, wymioty, biegunka lub ból brzucha.
Czas trwania grypy zależy od szczepu wirusa i od odporności immunologicznej chorego. Uważa się, że grypa bez powikłań na ogół ustępuje po około tygodniu. Uczucie rozbicia, zmęczenia i kaszel mogą się pojawiać nawet przez dwa tygodnie po wyzdrowieniu.
Grypa jest niebezpieczną chorobą, a do pogorszenia stanu chorego może dojść bardzo szybko. Ciężki przebieg choroby (występowanie duszności, objawów neurologicznych, dużego odwodnienia czy wtórnych powikłań np. zapalenia mięśnia sercowego) często wymaga intensywnego leczenia w szpitalu nawet przez kilka tygodni.
Z powodu powikłań pogrypowych rocznie umiera około 2 milionów ludzi na całym świecie. Głównie małe dzieci i osoby po 65 roku życia, osłabione przez inne choroby.
Przeziębienie
Przeziębienie to potoczna nazwa obejmująca infekcje górnych dróg oddechowych, między innymi nosa, zatok i gardła. Wywołuje je około 200 wirusów, przy czym najczęściej są to rinowirusy (nawet 80 proc.), a także koronawirusy, adenowirusy czy enetrowirusy.
Główną drogą przenoszenia jest droga kropelkowa, ale w zależności od rodzaju patogenu można zarazić się także poprzez bezpośredni kontakt czy drogą pokarmową. W przeciwieństwie do grypy tu choroba zaczyna się zazwyczaj łagodnie.
Najczęstsze objawy przeziębienia to: katar lub uczucie zatkanego nosa, ból gardła lub uczucie drapania, kichanie, złe samopoczucie, kaszel – najpierw suchy, a potem przechodzący w mokry, chrypka.
Rzadsze objawy przeziębienia to: gorączka (do 38 st. C), ból głowy, dreszcze, bóle mięśni, wytłumienie smaku i powonienia, łagodne podrażnienie oczu.
Osoby dorosłe są przeziębione około 4-5 razy w roku, natomiast dzieci nawet 10 razy w roku. Przeziębienie ma najczęściej łagodny przebieg ze szczytowym nasileniem objawów w 2-3 dniu. Ustępuje samoistnie do 7-10 dni, choć kaszel poinfekcyjny trwa czasem nawet kilka tygodni. Podstawą leczenia jest odpoczynek, leczenie objawowe preparatami dostępnymi bez recepty i picie dużej ilości wody.
COVID-19
Covid-19 to nazwa choroby układu oddechowego wywoływanej przez wirusa SARS-CoV-2, należącego do grupy koronawirusów. Jego pełna nazwa – Koronawirus SARS-CoV-2 – jest często zastępowana określeniem ‘koronawirus’.
Koronawirus SARS-CoV-2 to stosunkowo nowy wirus i jeszcze nie wszystko o nim wiadomo. Na całym świecie trwają badania, które mają na celu wynalezienie skutecznego leku przeciwko temu wirusowi, a także szczepionki, która by nas przed nim uchroniła.
COVID-19 jest to ostra choroba zakaźna wywoływana przez koronawirusa SARS-CoV-2. Szacuje się, że objawy choroby pojawiają się zwykle po 5-6 dniach od zakażenia, a inkubacja wirusa może trwać nawet do 14 dni. To właśnie dlatego zaleca się 14-dniową kwarantannę i stałe monitorowanie swojego stanu zdrowia.
Najczęstsze objawy COVID-19: bardzo wysoka temperatura, kaszel, ogólne zmęczenie i osłabienie, nagła i całkowita utrata węchu oraz smaku, duszności i trudności w oddychaniu.
Rzadsze objawy COVID-19: ból głowy, bóle mięśni i stawów, ból gardła, biegunka (głównie u dzieci).
Leczenie COVID-19 jest zwykle objawowe, w ciężkich przypadkach potrzebna jest hospitalizacja. Objawy choroby zwykle mijają po 14 dniach, w bardzo rzadkich przypadkach dopiero po kilku tygodniach.
Choroba przenosi się drogą kropelkową oraz poprzez skażone dłonie i przedmioty. Z dotychczasowej wiedzy na temat COVID-19 wynika, że większość osób (około 80%) przechodzi infekcję w sposób łagodny lub umiarkowany i nie wymaga hospitalizacji. Niestety, pozostałe 20% może mieć poważne problemy z oddychaniem, prowadzące nawet do niewydolności oddechowej.
COVID-19 a grypa
Podobieństwa
Obie choroby wywoływane są przez zakażenie wirusami i przenoszone drogą kropelkową. Grypa rozwija się po zakażeniu wirusem grypy, a COVID-19 po zakażeniu koronawirusem 2019-nCoV. Objawy tych dwóch chorób są bardzo zbliżone i stanowią duże wyzwanie zarówno dla lekarza, jak i dla chorego.
CoVID-19 łatwo pomylić z grypą, bo we wczesnym stadium choroby objawy są niemal identyczne: gorączka (stan podgorączkowy), dreszcze, kaszel, trudności z oddychaniem/skrócenie oddechu, zmęczenie, ból mięśni/stawów, ból głowy, u niektórych chorych (częściej u dzieci) wymioty i biegunka.
Obie choroby mogą mieć łagodny lub ciężki przebieg, prowadząc do poważnych powikłań, a nawet do śmierci. Powikłania to: zapalenie płuc, niewydolność płuc, zespół ostrej niewydolności oddechowej (ARDS), zawał serca lub udar, sepsa, niewydolność wielonarządowa, zaostrzenie się współistniejących chorób przewlekłych (w tym płuc, serca, układu nerwowego i cukrzycy), wtórne infekcje bakteryjne.
Grupy ryzyka ciężkiego przebiegu: osoby starsze, osoby z obniżoną odpornością, osoby z pewnymi chorobami współistniejącymi – płuc, serca, cukrzyca, choroby nerek. Dzieci chorują na COVID-19 rzadziej i łagodniej niż dorośli.
Różnice
Choroby te wywołują zupełnie inne wirusy. W przypadku COVID-19 jest większe zagrożenie poważnymi powikłaniami i zgonem. Wyższa jest też śmiertelność niż w przypadku grypy.
Osoba zakażona COVID-19 zakaża średnio 2-3 osoby (ile dokładnie wynosi ten wskaźnik wciąż trudno określić). W przypadku grypy jest to przeciętnie 1,3 osoby. Okres od zakażenia do pierwszych objawów w przypadku grypy to od 1 do 4 dni, dla koronawirusa – od 2 do 14 dni.
Średni czas leczenia COVID-19 (przy łagodnych objawach) to około 2 tygodni, w przypadku osób w stanie ciężkim – z niewydolnością oddechową, dysfunkcją wielonarządową, wstrząsem septycznym – powyżej 3 tygodni. Często konieczne jest użycie respiratora, zdarzają się nawet przeszczepy zniszczonych przez chorobę płuc.
W odróżnieniu od wirusa grypy koronawirus SRS-CoV-2 nie ogranicza się do atakowania płuc; może przedostawać się do krwi i powodować problemy w całym organizmie, krzepnięcia czy udar mózgu. Zdarzają się zapalenia mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu i zawały.
Z badań przeprowadzonych na University of Southern California (USA) wynika, że podczas gdy grypa zwykle zaczyna się od kaszlu, pierwszym objawem COVID-19 jest gorączka.
Grypa przenosi się jak COVID-19, jest mniej zaraźliwa, często ma podobne objawy, ale zwykle jest mniej groźna i łatwiej jej uniknąć, ponieważ istnieją szczepionki i skuteczne leki.
Grypa, koronawirus SARS-CoV-2 czy przeziębienie?
Odpowiedź na to pytanie nie jest ani prosta, ani oczywista. Jeśli ktokolwiek zaobserwuje u siebie niepokojące objawy, powinien natychmiast skontaktować się z lekarzem, który być może zleci wykonanie odpowiednich testów. Dodatni test na COVID-19 od razu wyjaśni rodzaj choroby. Jednak lekarze ostrzegają, że można być zakażonym i jednym, i drugim wirusem. Obawiają się nawet, że zakażenie grypą może zwiększać ryzyko zakażenia wirusem COVID-19.
Szczepionki zapobiegającej zachorowaniu na COVID-19 nie ma. Nie ma też preparatu, który byłby zalecany do leczenia tej choroby. Szczepionki przeciwko grypie na ten sezon są już dostępne. Lekarze uważają, że szczepienia to najlepszy sposób na poprawienie odporności i uniknięcie powikłań pogrypowych. Może więc warto się zaszczepić?
Na podstawie diag.pl, medicover.pl, naukawpolsce.pap.pl, radiozet.pl, zdrowie.radiozet.pl
Opracowała: Ewa Janik
