Upadłość przedsiębiorstwa pracodawcy

Prawa pracowników

Gdy przedsiębiorstwo staje się niewypłacalne m.in. wobec ubezpieczenia społecznego, wobec urzędu skarbowego, wobec pracowników, wobec dostawców, często kończy swoją  działalność i zwraca się do sądu gospodarczego (upadłościowego) o oficjalne ogłoszenie upadłosci. Gdy upadłość zostaje zatwierdzona przez sąd gospodarczy, przedsiębiorstwo przejmuje kurator, który na jakiś czas staje się oficjalnym pracodawcą.

Sytuacja pracowników

Kurator może podjąć decyzję o dalszym prowadzeniu działalności firmy. Dla pracowników przedsiębiorstwa oznacza to, że ich umowy o pracę, które zostały zawarte przed ogłoszeniem upadłości nadal trwają. Firma może zostać przejęta przez inne przedsiębiorstwo. Wówczas  zostają również przejęci pracownicy na takich samych warunkach, na jakich byli zatrudnieni przed ogłoszeniem upadłości przedsiębiorstwa. Z czasem nowy właścieciel może zaproponować pracownikom inne warunki pracy i płac. Nowe warunki muszą pozostać zgodne z ogólnym kodeksem pracy oraz branżowym układem zbiorowym.

Jeśli przejęci pracownicy nie otrzymali wynagrodzeń i innych świadczeń wynikających z umów o pracę zawartych przed ogłoszeniem upadłości przedsiębiorstwa, powinni złożyć wniosek o wypłatę zaległych wynagrodzeń do FSO/FFE (odpowiednik polskiego Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych). Wniosek do FSO/FFE należy złozyć za pośrednictwem związku zawodowego.

Jeśli kurator zdecyduje, że działalność firmy nie będzie dalej prowadzona, dla pracowników oznacza to, że umowy o pracę zostają zerwane. Jeśli były pracodawca nie wypłacił pracownikom wszystkich wynagrodzeń i innych świadczeń z tytułu umowy o pracę, i w tym przypadku pracownicy pownni jak najszyciej złożyć wniosek o wypłatę zaległych wynagrodzeń do FSO/FFE. Niektórym pracownikom należy się rownież odszkodowanie za utratę pracy, które również jest wypłacane przez FSO/FFE.

Pracownicy, którzy zostali zwolnieni (ale nie dyscyplinarnie) lub sami wypowiedzieli umowę o pracę przed zamknięciem lub w momencie zamknięcia przedsiębiorstwa, i którym przedsiębiorstwo nie wypłaciło wszystkich płac i innych świadczeń, również powinni złożyć wniosek o wypłatę zaległych płac do FSO/FFE.

Niezbędne formalności po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorstwa oraz procedura związana z obliczaniem i wypłatą zaległych wynagrodzeń i świadczeń pracowniczych

• Po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorstwa pracodawcy pracownicypowinni jak najszybciejzwrócićsię do swojego oddziału ACV/CSC w celu złożenia wniosku o zasiłek dla bezrobotnych, z wyjątkiem pracowników, którzy bezpośrednio po ogłoszeniu upadłości firmy pracodawcy podjęli pracę w innym przesiębiorstwie.
• Wniosek do FSO/FFE o wypłatę zalgłych wynagrodzeń ze strony pracodawcy należy złożyć w oddziale ACV/CSC odpowiednim dla miejsca zamieszkania pracownika.

Uwaga: wniosek o wypłatę zaległych wynagrodzeń i odszkodowania należy złożyć jak najszybciej. W zasadzie swoich praw można dochodzić maksymalnie do roku czasu od daty ogłoszenia upadłości przez pracodawcę. Jeśli jednak kurator wcześniej (przed upływem roku) zakończy postępowanie likwidacyjne, pracownik nie ma już możliwości dochodzenia swoich praw.

Dokumenty, które należy złożyć wraz z wnioskiem o wypłatę zaległych wynagrodzeń i odszkodowania:

• Umowa lub umowy (jeśli było ich więcej) o pracę
• Paski wypłat (loonbrief/ ciche de panie)
• Ewentualnie umowę dotycząca bonów żywnościowych (jeśli taka była)
• Zbiorcze zestawienie zarobków z roku poprzedzającego rok, w którym pracodawca ogłosiłupadłość
• Spis miejsc i godzin pracy oraz informacje o dojazdach do pracy (środek transportu, kierowca czy pasażer)
• Dokumenty dotyczące ubezpieczenia grupowego
• Dokumenty dotyczące prywatnego ubezpieczenia szpitalnego (jeśli pracodawca opłacał takie ubezpieczenie)
• Ewentualnie atest z kasy urlopowej (dotyczy pracowników fizycznych)

Przebieg procedury roszczeniowej

1/ W chwili składania wniosku w ACV/CSC pracownik otrzymuje do podpisu dokument z symboliczną kwotą niewyłaconych wynagrodzeń, którapóźniej, zostaje zastąpiana właściwą kwotą, wyliczoną przez prawnikówACV/CSC.

2/ Wniosek trafia do działu prawnego ACV/CSC. Prawnicy ACV/CSC podejmują następujące działania:

• Dla każdego pracownika, który złożył wniosek obliczana jest rzeczywista kwotazaległości ze strony pracodawcy, ewentualne zaległe wynagrodzenie za pracę, premia roczna (dotyczy sektorów, w których premię wypłaca pracodawca a nie fundusz branżowy), wynagrodzenie za dojazdy do pracy, ekwiwalent urlopowy (dotyczy pracownikówumysłowych). Kwoty roszczenia obliczane są na podstawie dokumentów i informacji dostarczonych przez pracownika i zgodnie z przepisami zawartymi w branżowychukładach zbiorowych i ogólnym kodeksie pracy.
• Sprawdzane jest czy pracownik ma prawo do odszkodowania za utratę
• Prawnicy ACV/CSC kontaktująsię z instytucją państwowego ubezpieczenia społecznego(RSZ/ONSS) w celu kontroli czy zostały odprowadzone skałdki na ubezpieczenie społeczne za pracowników.
• Informacja dotycząca kwoty zaległych wynagrodzeń i świadczeń jest wysyłana do pracownika, w celu jej zatwierdzenia. Wraz z informacją o wysokości zaległości ze strony pracodawcy pracownik otrzymuje informacje o maksymalnej kwocie lub kwotach poszczególnych świadczeń, jakie Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych może wypłacić pracownikowi oraz o przewidywanym (maksymalnym) terminie wypłaty zaległości.
• Następnie informacja o wysokościzaległości wobec pracownika zostaje wysłana do kuratora.
• Kurator sprawdza wyliczenie, jeśli nie ma zastrzeżeń, podpisuje je i odsyła do ACV/CSC.
• Pracownik otrzymuje specjalny formularz (F1) z wyliczonymi i zatwierdzonymi przez kuratora kwotami zaległości. Na formularzu F1 należy uzupełnić jeszcze niektóre dane dane takie jak numer konta bankowego, aktualny adres, podpis pracownika.
• Uzupełniony i podpisany przez pracownika formularz F1 ACV/CSC wysyła do FSO/FFE.
• Wypłataświadczeńnastępuje do 12 miesięcy od daty ogłoszeniaupadłości przez firmę pracodawcy.

Odszkodowanie za utratę pracy w wyniku upadłości

W przypadku upadłości firmy pracodawcy niektórym pracownikom należy się odszkodowanie za utrtę pracy. Wysokość odszkodowania zależy od wieku pracownika i od stażu pracy w przedsiębiorstwie.

W przypadku przejęcia przedsiębiorstwa  przez inną firmę, odszkodowanie należy się tylko tym pracownikom, którzy nie zostali przejęci i którzy spełniają pozostałe warunki związane z prawem do odszkodowania.

Warunki

Przedsiębiorstwo musi zatrudniać minimum 20 pracowników w ciągu 4 ostatnich kwartałów poprzedzających kwartał, w którym została ogłoszona upadłość.

W niektórych sytuacjach odszkodowanie może być przyznane również wtedy, kiedy przedsiębiorstwo zatrudniało od 5 do 19 pracowników.

Ponadto pracownik powinien spełnić następujące warunki:

• Wykazać minimum rok stażu pracy w przedsiębiorstwie
• Posiadać umowę o pracę na czas nieokreślony

Niektórzy pracownicy, którzy zostali zwolnieni (ale nie dyscyplinarnie) lub sami wypowiedzieli umowę o pracę w okresie maksymalnie 12 miesięcy (pracownicy fizyczni) lub 18 miesięcy (pracownicy umysłowi) przed zamknięciem przedsiębiorstwa, w momencie zamknięcia przedsiębiorstwa lub najpóźniej w okresie 12 mieisęcy po zamknięciu przedsiębiorstwa, również mogą mieć prawo do odszkodowania ze względu na ogłoszenie upadłości firmy byłego pracodawcy. W celu ustalenia ewentualnego prawa do odszkodowania należy zgłosić się do lokalnego oddziału ACV/CSC.

Zasiłek pomostowy

W sytuacji kiedy firma wraz z pracownikami zostaje przejęta przez inne przedsiębiorstwo, ale przez pewien czas nie prowadzi działalności, wówczas przejęci pracownicy mają prawo do tzw. zasiłku pomostowego, jeśli spełnione są dodatkowe warunki (więcej informacji na stronie www.rva.be).

Prawa pracowników w przypadku niezapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne

W przypadku, gdy przed ogłoszeniem upadłości przedsiębiorstwa pracodawca jakiś czas nie odprowadzał składek na ubezpieczenie społeczne, pracownik właściwie nie traci swoich praw do świadczeń socialnych takich jak: zasiłek chorobowy, zwrot kosztów leczenia, zasiłek dla bezrobotnych, świadczenia rodzinne, ekwiwalent urlopowy (dotyczy pracowników fizycznych), premia roczna (dotyczy sektorów, w których premie roczne wypłacają fundusze branżowe, np. sektor czeków usługowych, sektor budowlany, transportowy).

Jedank  w takiej sytuacji należy zwrócić się do poszczególnych instutucji ubezpieczenia społecznego z wnioskiem o tzw. regularyzację okresów zatrudnienia za które składki nie były odprowadzone. Takie czynności również przeprowadzają prawnicy ACV/CSC.

Np. jeśli bezpośrednio po ogłoszeniu upadłości firmy pracodawcy pracownicy nie mają możliwości podjęcia pracy i składają wnisoek o zasiłek dla bezrobotnych, to przez pewien czas będą otrzymywać kwoty tymczasowe, aż do chwili, kiedy zostanie zakończona regularyzacja okresów zatrudnienia. Wówczas zostaje wyliczona rzeczywista kwota zasiłku wyliczona na podstawie dochodów pracownika.

Inne świadczenia, takie jak ekwiwalent urlopowy (w przypadku pracowników fizycznych) czy premia końcoworoczna (dotyczy sektorów, w których premie wypłącają fundusze branżowe) rónież zostaną wypłacone, jednak może to nastapić z pewnym opóźnieniem.

Przy ustalaniu prawa doświadczeń emerytalnych wszystkie okresy zatrudnienia będą zaliczone, niezaleznie od tego, czy ostatecznie zaległe składki na ubezpieczenie społeczne zostały spłacone czy nie.

Warunki korzystania z pomocy ACV/CSC

Więcej informacji można uzyskać w lokalnych oddziałach ACV/CSC. Adresy oddziałów ACV/CSC można znaleźć na stronach http://adressen.acv-online.be (NL) lub http://adresses.csc-en-ligne.be (FR) albo www.acv-online.be (NL), www.csc-en-ligne.be (FR), wystarczy wpisać swój kod pocztowy.

 Tekst ma charakter informacyjny i nie jest wykładnią prawa.

Aldona Kuczyńska-Naskręt