Od wieków ceniony za właściwości lecznicze i pielęgnacyjne, aloes był wykorzystywany już w starożytnych cywilizacjach. Służył nie tylko do leczenia ran, lecz także jako kosmetyk i składnik rytuałów. Kleopatra stosowała go dla urody, a Rzymianie przyspieszali nim gojenie skaleczeń.
Liście aloesu zawierają ponad 200 składników aktywnych, takich jak witaminy, minerały, aminokwasy i przeciwutleniacze, które mają silne działanie przeciwzapalne, nawilżające i regenerujące. Najczęściej spotykane odmiany aloesu to Aloe vera (aloes zwyczajny) i Aloe arborescens (aloes drzewiasty).
Aloes swoje lecznicze właściwości zawdzięcza unikalnemu składowi. Miąższ w 98% składa się z wody, a pozostałą część stanowi ponad 75 substancji o potwierdzonej aktywności biologicznej. Należą do nich odżywcze aminokwasy, beta-karoten, witamina C, witaminy z grupy B oraz minerały: magnez, żelazo, potas, wapń i cynk.
Witamina C hamuje starzenie, wspiera odporność i poprawia krążenie. Witamina E – nazywana witaminą młodości i płodności – pomaga zachować młody wygląd i wpływa na wytwarzanie nasienia. Witaminy z grupy B wspierają układ nerwowy, poprawiają sprawność intelektualną i korzystnie wpływają na zdrowie psychiczne. Aloes zawiera także 20 aminokwasów, w tym kilka niezbędnych, których organizm nie potrafi sam wytworzyć.
Zdrowotne właściwości aloesu
Do najważniejszych właściwości zdrowotnych aloesu zaliczamy jego działanie przeciwzapalne. Roślina ta wspomaga leczenie chorób skóry (egzema, łuszczyca) oraz schorzeń układu pokarmowego. Aloes wpływa korzystnie na układ trawienny poprzez stymulację rozwoju pożytecznych bakterii Lactobacillus, hamując jednocześnie rozwój grzybów i drobnoustrojów, takich jak Candida albicans,Helicobacter pylori, Salmonella, Shigella.
Reguluje pH w żołądku i dwunastnicy, działa przeciwwrzodowo, zmniejsza objawy refluksu żołądkowo-przełykowego i przyspiesza gojenie nadżerek. Wspomaga leczenie wrzodziejącego jelita grubego, reguluje zaparcia, pomaga pozbyć się pasożytów – tasiemców, glist ludzkich i owsików. Wspiera trawienie, wpływa na apetyt i uczucie sytości, a dzięki zawartości błonnika wspomaga oczyszczanie wątroby, nerek i skóry. Przechodząc przez układ pokarmowy, wiąże toksyny, które następnie są wydalane z organizmu.
Aloes łagodzi infekcje górnych dróg oddechowych, takie jak katar, zapalenie oskrzeli i krtani. Wzmacnia także układ odpornościowy, pomagając organizmowi walczyć z infekcjami. Wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze w jamie ustnej – po aloes powinny sięgać osoby ze stanami zapalnymi gardła.
Kwas gamma-linolenowy (GLA) zawarty w aloesie wzmacnia ochronną barierę lipidową skóry. Przenika do głębszych warstw naskórka, chroni przed infekcjami, hamuje rozwój alergii, likwiduje stany zapalne i zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry. Żele aloesowe często stosowane są po opalaniu. Są bogate w przeciwutleniacze, takie jak witaminy C i E, które neutralizują wolne rodniki.
Dodatkowo aloes przyspiesza gojenie drobnych ran, otarć czy oparzeń. Będzie też pomocny przy ukąszeniach owadów, odleżynach i ranach popromiennych. Badania naukowe wykazały, że stosowanie kremów nawilżających z aloesu zmniejsza częstość występowania skutków ubocznych radioterapii u kobiet leczonych z powodu raka piersi.
Z najnowszych badań wynika również, że aloes może pomagać w obniżaniu poziomu glukozy we krwi. Zawiera cynk i mangan, które w połączeniu z witaminą B6 stymulują trzustkę do produkcji insuliny, regulującej poziom cukru. Krem z aloesu przyspiesza gojenie się pęknięć w okolicy odbytu oraz zmniejsza ból i krwawienie.
Czy aloes może szkodzić?
Tak – zwłaszcza w przypadku nadmiernego lub nieprawidłowego stosowania. Potencjalne skutki uboczne obejmują m.in. problemy żołądkowo-jelitowe: przyjmowanie zbyt dużych dawek może prowadzić do skurczów żołądka, biegunki, wymiotów, a w konsekwencji do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Przeczyszczające działanie aloesu może ograniczać wchłanianie leków doustnych.
Jeśli przyjmujesz niektóre leki – przeciwcukrzycowe, przeciwzakrzepowe, moczopędne, kortykosteroidy, digoksynę, warfarynę, środki przeczyszczające lub suplementy – skonsultuj się z lekarzem, ponieważ aloes może wchodzić w interakcje z tymi substancjami. U niektórych osób mogą pojawić się reakcje alergiczne, np. wysypka czy podrażnienie skóry.
Chociaż aloes ma wiele korzystnych właściwości, niektóre grupy osób powinny unikać jego stosowania. Zalicza się do nich dzieci i młodzież, kobiety w ciąży (ze względu na ryzyko przekrwienia narządów wewnętrznych i wpływ na macicę) oraz kobiety karmiące piersią.
Domowe zastosowania aloesu
Aloes można znaleźć w dobrych aptekach w rozmaitych formach: soku, tabletek, wody, maści, kremów czy syropów. Oto kilka przepisów, jak wykorzystać go w domowych warunkach:
Aloes do nacierania: miąższ z dojrzałych, grubych liści aloesu jadalnego zblenduj z sokiem z cytryny lub miodem, aby uzyskać dodatkowe korzyści dla skóry. Przechowuj w lodówce w szczelnie zamkniętym pojemniku. Warto przed przygotowaniem żelu zanurzyć liście w wodzie na 24 godziny, kilkukrotnie zmieniając wodę, aby pozbyć się aloiny – substancji mogącej powodować podrażnienia skóry.
Żel z aloesu: potrzebne będą: hodowlany aloes w doniczce, kapsułki z witaminami E i C oraz olejek z drzewa herbacianego. Najwięcej mikroelementów zawierają dolne liście. Należy je rozciąć, wydobyć żel łyżeczką, zmiksować, dodać witaminy (np. 286 mg witaminy E na ¼ szklanki żelu) oraz kilka kropli olejku. Gotowy żel przechowuj w lodówce.
Biszkopt z aloesem: składniki: 3 jajka, 1½ szklanki jogurtu cukrowego, skórka z cytryny, 1 jogurt naturalny słodzony, 60 ml soku z aloesu, ½ szklanki jogurtu miodowego, 1 szklanka jogurtu z oliwą z oliwek, 3 szklanki jogurtu naturalnego, 1 saszetka (16 g) proszku do pieczenia. Przygotowanie: ubij jajka z cukrem, dodaj jogurt, miód, olej, aloes i skórkę z cytryny, a następnie mąkę i proszek do pieczenia. Mieszaj do uzyskania jednolitej masy. Wlej ciasto do formy wyłożonej papierem lub wysmarowanej masłem i piecz 35 minut w 180°C. Smacznego!
Nalewka z aloesu: 100 g zmiksowanych świeżych liści, 50 g miodu, 50 ml spirytusu. Przelej do butelki z ciemnego szkła, odstaw na 5 dni w ciemne miejsce, a następnie przechowuj w lodówce. Zażywaj przed jedzeniem – po jednej łyżeczce.
Wino z dodatkiem aloesu: zmiksowane liście aloesu połącz z czerwonym winem w proporcji 1:1 oraz dodaj 200 g płynnego miodu. Wlej do ciemnej butelki, odstaw na 10 dni, a gotowy napój pij raz dziennie po małym kieliszku.
Sok z aloesu: wybieraj liście 2–5-letnie, które nie były podlewane przez dwa tygodnie (zawierają więcej soku). Po odcięciu schłodź je dobę w lodówce. Aloes ma gorzki smak, dlatego warto dodać miód lub sok z cytryny – ten drugi przedłuża trwałość. Sok możesz też połączyć ze świeżo wyciskanym sokiem z pomarańczy lub grejpfrutów. Przechowuj w lodówce i spożyj w ciągu 8 dni.
Odkryj moc aloesu w codziennym życiu. To naturalne wsparcie zdrowia, urody i samopoczucia.
Ewelina Szerminska
