Nowy rok i nowe zasady. Wiele się zmienia. Podwyższony został wiek emerytalny, więcej płacimy za prąd i gaz, są też nowości w systemie ochrony zdrowia. Poniższe zmiany dotyczą przede wszystkim Flandrii, są jednak i takie, które obowiązują w całym kraju. 

Automatyczna indeksacja 

Pół miliona belgijskich pracowników biurowych otrzyma podwyżkę wynagrodzenia o 3,58% w wyniku automatycznej indeksacji płac. Dotyczy to pracowników zatrudnionych w ramach wspólnego komitetu parytetowego 200, który obejmuje różnorodne sektory takie jak centra telefoniczne, wydawnictwa czy przemysł graficzny. 

Drożeje prąd i gaz ziemny 

Flamandzkie gospodarstwo domowe o średnim zużyciu energii elektrycznej zapłaci w 2025 roku więcej za prąd. Opłaty wzrosną o jedną trzecią, co oznacza dodatkowe 120 euro rocznie. Również opłaty za gaz wzrosną o 6%, co przekłada się na dodatkowe 15 euro rocznie. 

Wzrost opłat w 2025 roku wynika przede wszystkim z gwałtownego wzrostu kosztów przesyłu prądu, które wzrosną o 80%. Z dodatkowych 120 euro rocznie aż 45 euro to wyższe opłaty przesyłowe. 

Czeki usługowe droższe 

System bonów usługowych cieszy się ogromną popularnością we Flandrii. W tym sektorze zatrudnionych jest 127 000 osób. Cena czeków usługowych od 1 stycznia 2025 roku wzrosła z 9 do 10 euro. „To 1 euro zostanie w całości przeznaczone na poprawę warunków pracy i wynagrodzeń pomocy domowych” – informuje rząd flamandzki. 

Wyższy wiek emerytalny 

Od 1 stycznia ustawowy wiek emerytalny wzrasta z 65 do 66 lat. Kolejny krok nastąpi w 2030 r., kiedy ustawowy wiek emerytalny zostanie podniesiony do 67 lat. 

Premia emerytalna 

Rząd, chcąc zachęcić ludzi do dłuższej pracy, wprowadza premię emerytalną: dodatek do zwykłej emerytury. Pracownik, osoba samozatrudniona lub urzędnik, który zdecyduje się kontynuować pracę po najwcześniejszej dacie, w której może przejść na emeryturę, będzie mógł przez maksymalnie trzy lata gromadzić premię emerytalną. 

Premia jest naliczana progresywnie: 3 928 euro netto za pierwszy rok, 7 855 euro za drugi rok i 11 783 euro za trzeci rok dla pracujących na pełen etat osób, które wybiorą jednorazową wypłatę. 

Nowy warunek dla minimalnej emerytury 

Aby uzyskać prawo do gwarantowanej minimalnej emerytury, trzeba przepracować 20 lat. A konkretnie 5 000 dni na pełen etat jako pracownik, 189 miesięcy w przypadku kariery urzędniczej i 64 kwartały w przypadku kariery jako osoba samozatrudniona. 

Obniżone opłaty notarialne 

Od 1 stycznia opłaty notarialne za jedyne i własne mieszkanie we Flandrii zostały obniżone z 3 do 2 procent (ważna jest data podpisania aktu notarialnego). 

Zniżka na energooszczędne urządzenia gospodarstwa domowego 

Od 1 stycznia więcej mieszkańców Flandrii może ubiegać się o bon zniżkowy w wysokości 250 euro na zakup nowych energooszczędnych urządzeń gospodarstwa domowego. Premia uzależniona jest od dochodów. 

Dzięki programowi „Mijn Kortingsbon” gospodarstwa domowe mogły za pośrednictwem operatora sieci Fluvius ubiegać się o bon 250 euro na zakup energooszczędnej pralki, suszarki, lodówki lub zamrażarki. 

Wnioski można składać poprzez stronę: www.vlaanderen.be/mijnkortingsbon. 

Sprawdzanie znajomości języka niderlandzkiego u najemców socjalnych 

Weryfikowany będzie poziom znajomości języka u najemców, którym przydzielono mieszkanie socjalne od 1 stycznia 2023 roku. Tych najemców obowiązuje bardziej rygorystyczny wymóg językowy – poziom A2 w mowie. Kontrole już trwają. Osoby, którym przydzielono mieszkanie przed 1 stycznia 2023 roku, były już kontrolowane, ich nadal obowiązuje poziom językowy A1. 

Obniżona premia budowlana 

Od 1 stycznia premia budowlana rządu flamandzkiego, znana jako Mijn VerbouwPremie, jest obniżona. Rodziny z najniższym dochodem otrzymywały 50 procent kwoty faktury, od stycznia będzie to już tylko 35 procent. Rodziny o średnim dochodzie dostaną 25 procent zamiast 35 procent. 

Dodatkowo, osoby, które w trakcie renowacji swojego domu przeprowadzają modernizację energetyczną, mogą liczyć na wyższą premię za certyfikat EPC. Premia ta jest przeznaczona dla nieruchomości o niskiej klasie energetycznej EPC. Jeśli zostaną one gruntownie wyremontowane w ciągu pięciu lat, właściciel będzie mógł ubiegać się o tę premię. 

Obniżka premii lojalnościowej

Z początkiem stycznia szereg belgijskich banków obniżyło premię lojalnościową. Jest to pośredni skutek obniżki stóp procentowych przez Europejski Bank Centralny. 

Belgijskie prawo stanowi, że premia lojalnościowa nie może przekraczać połowy maksymalnej podstawowej stopy procentowej, która zależy od stawki procentowej Europejskiego Banku Centralnego, wynoszącej od 1 stycznia 3,40 proc. Maksymalna ustawowa premia lojalnościowa wynosi więc 1,7 procent. 

Wśród banków, które ogłosiły obniżenie od nowego roku premii lojalnościowej na niektórych rachunkach, znajdują się Belfius, KBC i BNP Paribas Fortis. 

Podłączenia gazu ziemnego nie będą już dozwolone w nowych projektach budowlanych 

We Flandrii podłączenie gazu ziemnego nie będzie już dozwolone we wnioskach o pozwolenie na budowę nowych domów. 

Podłączenia gazu ziemnego były już zabronione w większych projektach; od teraz zakaz ten będzie obowiązywał we wszystkich nowych budowach. W przypadku istniejących budynków nadal można zainstalować nowy piec gazowy lub złożyć wniosek o nowe podłączenie gazu. W tym drugim przypadku nie ma już ograniczonej kwoty 250 euro, lecz obowiązują „rzeczywiste, wyższe koszty podłączenia”. 

Kontrola bezpieczeństwa personelu portu 

Od nowego roku wszyscy nowi pracownicy w belgijskich portach przed rozpoczęciem pracy będą poddawani specjalnej kontroli na wzór sprawdzania pod kątem bezpieczeństwa personelu linii lotniczych. Ma to pomóc w walce z przestępczością zorganizowaną. 

Mniejsza liczba godzin pracy studentów 

Od 1 stycznia studenci mogą ponownie pracować maksymalnie 475 godzin rocznie. W latach 2023 i 2024 rząd federalny tymczasowo zwiększył ten limit do 600 godzin rocznie w ramach wsparcia w walce z pandemią koronawirusa

Zmiany w zakresie ochrony zdrowia 

• Składka na ubezpieczenie zdrowotne we Flandrii wzrasta z 62 do 64 euro. Dla osób o niższych dochodach wyniesie 32 euro. 

• Telemonitoring pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca jest refundowany w szpitalach, z którymi zawarto umowę. 

• Kobiety w wieku od 30 do 64 lat będą co pięć lat zapraszane na badanie przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy. Badanie to będzie przeprowadzane za pomocą testu HPV, który wykonuje się na podstawie wymazu i który jest skuteczniejszy niż dotychczasowe badanie cytologiczne przeprowadzane co trzy lata. 

• Lekarze nie będą mogli naliczać dodatkowych opłat pacjentom, którym automatycznie przysługuje podwyższony zwrot kosztów. Także w przypadku dentystów zakaz dopłat będzie dotyczył szeregu świadczeń. 

• Szpitale zobowiązane są do elektronicznej weryfikacji tożsamości pacjentów w przypadku świadczeń medycznych, które rozliczają z kasami chorych w ramach obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. Jeśli tego nie zrobią, kasa chorych może odmówić rozliczenia faktury. 

Obowiązek ten dotyczy zarówno hospitalizacji, jak i opieki ambulatoryjnej (w tym hospitalizacji dziennej), i musi być przeprowadzony w ciągu 72 godzin od momentu przyjęcia. 

• Pacjenci, którzy stosują droższe alternatywne leki, ponieważ ich zwykły lek nie jest już dostępny, otrzymają refundacje. 

• Rząd będzie refundował szczepionkę, która pozwoli przyszłym matkom chronić swoje dzieci przed wirusem RSV. 

• Sędziowie będą mogli nakazywać warunkowe dobrowolne leczenie osobom z zaburzeniami psychicznymi, które mogą stanowić zagrożenie dla siebie lub dla społeczeństwa. 

• Flamandzcy pracownicy, zatrudnieni w ośrodkach opieki stacjonarnej, żłobkach, placówkach dla osób niepełnosprawnych lub usługach wsparcia rodziny, będą mieli prawo do trzech następujących po sobie tygodni urlopu. 

Zakaz sprzedaży elektronicznych papierosów 

Belgia, jako pierwszy kraj w Europie zakazuje od 1 stycznia 2025 roku sprzedaży elektronicznych papierosów jednorazowych, czyli vape’ów. 

Atrakcyjne „funkcjonalności” w e-papierosach, takie jak podświetlenie, zostały już zakazane. Ponadto aromat e-papierosa może być umieszczany na opakowaniu jedynie w neutralny sposób. 

Kary dla zagranicznych kierowców będących pod wpływem narkotyków 

Zagraniczni kierowcy, którzy na belgijskich drogach zostaną przyłapani na jeździe pod wpływem narkotyków, od 1 stycznia muszą wpłacić kaucję w wysokości 1 260 euro, oczekując na proces. 

Kaucję będą musieli również wpłacić zagraniczni kierowcy, którzy odmówią wykonania testu śliny oraz badania krwi. W przypadku odmowy zapłaty pojazd zostanie zatrzymany na 96 godzin. Jeśli kaucja nie zostanie wpłacona, prokuratura może nakazać jego konfiskatę. Jeśli kierowca zostanie uniewinniony podczas procesu, kaucja zostanie zwrócona. W przypadku skazania kwota ta zostanie zaliczona na poczet grzywny. 

Dla zagranicznych kierowców, prowadzących pod wpływem alkoholu, taki system z kaucją już istnieje. 

Droższe loty 

Niemiecka grupa lotnicza Lufthansa wprowadza opłatę środowiskową. Opłata ta będzie obowiązywać we wszystkich liniach lotniczych grupy, w tym w Brussels Airlines, gdzie opłata wyniesie do 36 euro za lot. 

Wzrasta taryfa społeczna za elektryczność i gaz ziemny 

Taryfa społeczna to obniżona stawka dla określonych kategorii osób lub gospodarstw domowych. Jest ona taka sama u wszystkich dostawców energii. CREG ustala kwotę co kwartał. 

Taryfa wzrośnie o 10 procent w pierwszych trzech miesiącach 2025 roku w porównaniu do ostatniego kwartału 2024 roku. To już drugi raz z rzędu, gdy taryfa wzrasta o 10 procent. Jednak taryfa społeczna jest nadal niższa niż na początku 2024 roku. 

W przypadku gazu ziemnego i ciepła ponownie wzrośnie o 15 procent. Tutaj taryfa społeczna jest jednak wyższa niż rok wcześniej. 

Drożej w Proximus 

Od 1 stycznia Proximus podniósł ceny kilku swoich usług o kilka euro miesięcznie. Firma telekomunikacyjna twierdzi, że podwyżki cen są konieczne, ponieważ inflacja zwiększa koszty. 

Bpost podnosi ceny 

Od 1 stycznia znaczek na przesyłkę niepriorytetową (dostawa w ciągu trzech dni roboczych) kosztuje1,53 euro za sztukę lub 1,49 euro przy zakupie arkusza dziesięciu sztuk. W przypadku przesyłki priorytetowej (dostawa następnego dnia) koszt znaczka to 2,37 euro, lub 2,33 euro przy zakupie arkusza pięciu sztuk. Ceny wysyłki paczek również wzrosną średnio o 2 procent. 

Znaczki pocztowe zakupione przed 1 stycznia 2025 roku pozostaną ważne. 

Opracowała: 

Izabela Karbowiak