2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej – święto, które przypomina o znaczeniu barw narodowych i ich roli w historii Polski.
Dzień Flagi został oficjalnie ustanowiony 20 lutego 2004 roku na mocy uchwały Sejmu. Celem wprowadzenia tego święta było podkreślenie wagi biało-czerwonej flagi jako jednego z najważniejszych symboli narodowych oraz popularyzacja wiedzy o jej historii i symbolice. Data 2 maja nie jest przypadkowa. Tego dnia w 1945 roku, polscy żołnierze zatknęli biało-czerwoną flagę na Kolumnie Zwycięstwa w zdobytym Berlinie.
Historia biało-czerwonych barw
Biało-czerwona flaga towarzyszy Polakom od wieków. Wybór tych barw nawiązuje do chorągwi, na których widniał biały orzeł na czerwonym tle. Orzeł, jako symbol władzy i niepodległości, stał się najważniejszym elementem godła Polski. Z tego względu kolor biały, oznaczający czystość i szlachetność, znajduje się na górze flagi, a czerwony – symbolizujący waleczność i odwagę – na dole.
Barwy narodowe zostały oficjalnie uznane 7 lutego 1831 roku, kiedy Sejm Królestwa Polskiego uchwalił, że „kokardy narodowe będą biało-czerwone”. Było to nie tylko odwołanie do tradycji heraldycznych, ale też wyraz dążeń niepodległościowych w czasie zaborów. Warto dodać, że pierwotnie narodowym kolorem był karmazyn – barwa królewska, kosztowna i zarezerwowana dla elity szlacheckiej.
Zmiany w symbolice flagi następowały stopniowo. W 1919 roku, po odzyskaniu niepodległości, biało-czerwone barwy zostały ponownie uznane za oficjalne kolory narodowe. W 1927 roku, decyzją Prezydenta RP, odcień czerwieni zmieniono z karmazynu na cynober, który jest jaśniejszy i bardziej nasycony. Ta wersja obowiązuje do dziś.
Zasady eksponowania flagi
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej podlega ścisłym zasadom eksponowania i poszanowania. Składa się z dwóch poziomych pasów: białego u góry i czerwonego u dołu. W przypadku zawieszenia flagi w pionie obowiązuje reguła, zgodnie z którą biały pas powinien znajdować się po lewej stronie z perspektywy obserwatora.
Zasady dotyczą również kotylionów (rozetek narodowych) – kolor biały zawsze znajduje się wewnątrz, czerwony na zewnątrz.
Flaga powinna być wywieszana w sposób godny i zgodny z etykietą. Nie wolno jej zanurzać w wodzie, dotykać ziemi, używać jako nakrycia stołu ani przerabiać na odzież. W przypadku zniszczenia flagę należy spalić lub rozłożyć na części, uniemożliwiając jej dalsze użytkowanie w niewłaściwej formie.
Biało-czerwona w historii i kulturze
Biało-czerwona flaga towarzyszyła Polakom w najważniejszych momentach dziejowych. Pod tymi barwami walczyli powstańcy narodowi, legioniści Piłsudskiego, obrońcy ojczyzny we wrześniu 1939 roku oraz żołnierze podziemia niepodległościowego. Pod biało-czerwonym sztandarem ślubowali żołnierze Armii Krajowej, a powstańcy warszawscy w sierpniu 1944 roku wznosili polskie flagi na wyzwalanych budynkach stolicy.
Flaga Polski jest symbolem dumy i jedności narodowej. Eksponowana jest podczas uroczystości państwowych, świąt narodowych i ważnych wydarzeń. 2 maja w wielu miastach organizowane są parady, koncerty, warsztaty edukacyjne i inicjatywy patriotyczne. Coraz więcej osób wywiesza flagi na balkonach i domach, dając wyraz przywiązania do tradycji i historii.
Dzień Flagi to święto, które jednoczy Polaków wokół symbolu towarzyszącego narodowi od wieków – przetrwałego mimo wojen, zaborów i rozbiorów. Biało-czerwona to nie tylko dwa pasy materiału. To znak tożsamości, niepodległości i dumy z polskich korzeni.
Hanna Korcz
