Klinika Prawa EWSPA radzi
Klinika Prawa w Brukseli oferuje bezpłatne konsultacje, wyjaśnienie wszystkich wątpliwości, okoliczności sprawy, wskazanie możliwych dróg postępowania w sprawie, a także sporządzenie pism procesowych lub wniosków.
Przewodnik dla Polaków mieszkających w Belgii
Coraz więcej Polaków mieszka na stałe w Belgii – zakłada tu rodziny, pracuje, wychowuje dzieci. Naturalnym krokiem staje się wówczas pytanie: czy i jak mogę zostać obywatelem Belgii? Czy wystarczy kilka lat pobytu? Co z dziećmi urodzonymi na miejscu? Czy trzeba zrzec się polskiego paszportu? Odpowiadamy!
Dziecko urodzone w Belgii – czy automatycznie zostaje Belgiem?
To pytanie zadaje sobie wielu rodziców. I słusznie, bo w Belgii obywatelstwo dziecka może zostać nadane z mocy prawa, czyli bez składania dodatkowych wniosków, w kilku konkretnych sytuacjach:
- Jeśli jedno z rodziców jest obywatelem Belgii, dziecko otrzymuje obywatelstwo automatycznie – niezależnie od miejsca urodzenia (w Belgii lub za granicą).
- Dziecko urodzone w Belgii, którego jeden z rodziców także urodził się w Belgii i mieszkał tam przez co najmniej 5 z ostatnich 10 lat, również automatycznie otrzymuje obywatelstwo.
- Dziecko adoptowane przez obywatela Belgii również zyskuje obywatelstwo automatycznie.
- Dziecko może też nabyć belgijskie obywatelstwo, jeśli jeden z rodziców otrzymał je w czasie, gdy dziecko nie ukończyło jeszcze 18 lat.
Warto wiedzieć: jeśli Twoje dziecko urodziło się w Belgii, ale Ty sam(a) nie masz belgijskiego obywatelstwa ani nie spełniasz powyższych warunków, dziecko nie otrzyma obywatelstwa automatycznie, ale można o nie wystąpić w późniejszym czasie.
A co z dorosłymi? Jak cudzoziemiec może zostać Belgiem?
Jeśli masz skończone 18 lat, mieszkasz w Belgii i chcesz otrzymać obywatelstwo, możesz to zrobić na kilka sposobów – wszystkie prowadzą przez tzw. deklarację obywatelstwa.
Najczęstsze przypadki to:
- Osoby urodzone w Belgii i mieszkające tam całe życie.
- Osoby legalnie mieszkające w Belgii od co najmniej 5 lat, które potrafią wykazać integrację ze społeczeństwem oraz znajomość jednego z języków urzędowych (niderlandzkiego, francuskiego lub niemieckiego).
- Osoby pozostające w związku małżeńskim z obywatelem Belgii lub posiadające wspólne, małoletnie dziecko z Belgiem – pod warunkiem, że mieszkają wspólnie na terenie Belgii przez co najmniej 3 lata.
- Osoby, które z powodu wieku lub zdrowia nie mogą pracować – np. emeryci lub osoby z niepełnosprawnością.
- Cudzoziemcy mieszkający od co najmniej 10 lat, którzy uczestniczą w życiu społecznym i kulturalnym oraz znają język.
Jakie dokumenty i dowody są potrzebne?
Samo mieszkanie w Belgii przez kilka lat to za mało. Należy również wykazać integrację społeczną, czyli pokazać, że funkcjonujesz jak członek społeczeństwa. Można to zrobić przez:
- dyplom ukończenia szkoły w Belgii,
- świadectwo z kursu zawodowego (minimum 400 godzin),
- zaświadczenie o pracy (np. umowa o pracę, działalność gospodarcza),
- opłacanie składek na ubezpieczenie społeczne (np. przez co najmniej 234 dni w ciągu 5 lat),
- zaświadczenie o ukończeniu kursu integracyjnego.
Dodatkowo – jeśli nie jesteś w związku z obywatelem Belgii, musisz wykazać, że przepracowałeś/-aś minimum 18 miesięcy w ciągu ostatnich 5 lat.
Brak znajomości języka i niska aktywność społeczna mogą wydłużyć wymagany do obywatelstwa okres pobytu do 10 lat.
Jaka cena ?
Koszty uzyskania belgijskiego obywatelstwa nie będą już tak przystępne. Rząd federalny podjął decyzję o znacznym zwiększeniu kosztów procedury deklaracji obywatelstwa ze 150 do 1000 euro.
Belgia zbliża się tym samym do stawek w innych krajach europejskich. W Holandii naturalizacja kosztuje około 1000 euro, a w Wielkiej Brytanii opłata wynosi już około 2000 euro. Zmiana ta jest częścią szerszego trendu ograniczania dostępu do obywatelstwa poprzez podnoszenie barier finansowych.
Naturalizacja – droga dla wyjątkowych przypadków
W niektórych przypadkach można otrzymać obywatelstwo w drodze naturalizacji. Dotyczy ona:
- bezpaństwowców, którzy mieszkają w Belgii od co najmniej 2 lat,
- osób o wyjątkowych osiągnięciach – np. naukowców z tytułem doktora, sportowców kwalifikujących się do igrzysk, artystów i osób zasłużonych dla kultury.
Czy trzeba zrzec się polskiego obywatelstwa?
Nie! Od 2006 roku Belgia uznaje podwójne obywatelstwo. Możesz być jednocześnie obywatelem Belgii i Polski. Co więcej, przebywając na terytorium Belgii, będziesz traktowany przez władze wyłącznie jako obywatel Belgii, nawet jeśli posiadasz inne paszporty.
Obowiązki obywatela Belgii – m.in. głosowanie
W Belgii udział w wyborach jest obowiązkowy. Za nieusprawiedliwioną nieobecność grożą:
- mandat w wysokości od 40 do 200 euro,
- a przy kolejnych przypadkach – skreślenie z listy wyborców na 10 lat!
To m.in. dlatego frekwencja wyborcza w Belgii należy do najwyższych w Europie.
Czy można stracić obywatelstwo belgijskie?
Tak, ale tylko w wyjątkowych i poważnych przypadkach, takich jak:
- zdobycie obywatelstwa na drodze oszustwa,
- skazanie za poważne przestępstwa, np. terroryzm czy zamachy na rodzinę królewską.
Nie można jednak odebrać obywatelstwa osobie, która urodziła się jako obywatel Belgii.
Podsumowanie
Obywatelstwo belgijskie to nie tylko dokument – to również przywilej i odpowiedzialność. Daje szansę na pełne uczestnictwo w życiu kraju, ale wymaga integracji, znajomości języka i zaangażowania społecznego. Dla wielu Polaków mieszkających w Belgii przez lata to naturalny krok w stronę stabilności i przyszłości dla siebie i dzieci.
Masz pytania? Potrzebujesz pomocy w złożeniu wniosku? Skontaktuj się z gminą, lub organizacją pomagającą Polonii – takich miejsc w Belgii jest wiele i chętnie pomogą!
Klinika Prawa EWSPA w Brukseli
Źródła:
https://statbel.fgov.be/fr/themes/population/changements-de-nationalite
ServicePublic Fédéral, https://justice.belgium.be
