Obowiązek rodzica względem dziecka nie kończy się automatycznie, gdy osiągnie ono pełnoletność, zwłaszcza gdy kontynuuje naukę.
Zastanówmy się, jak wygląda kwestia finansowania edukacji dorosłego dziecka oraz co się dzieje, gdy w rodzinie dochodzi do rozwodu lub gdy dziecko zdecyduje się wyjechać za granicę. Dopóki nie osiągną niezależności finansowej, rodzice muszą nadal je „wspierać”. Rodzic, któremu nakazano płacenie alimentów na dziecko, nie może zaprzestać płatności z własnej inicjatywy, powołując się na osiągnięcie przez dziecko pełnoletności.
Artykuł 371-2 belgijskiego Kodeksu Cywilnego stanowi, że „Każde z rodziców przyczynia się do utrzymania i wychowania dzieci proporcjonalnie do swoich zasobów, zasobów drugiego rodzica i potrzeb dziecka. Obowiązek ten nie wygasa automatycznie, gdy dziecko osiąga pełnoletność”.
W przypadku rodziców pozostających w związku małżeńskim, artykuł 203 Kodeksu Cywilnego stanowi, że: „Małżonkowie, poprzez sam fakt zawarcia małżeństwa, wspólnie zobowiązują się do karmienia, wspierania i wychowywania swoich dzieci”. Jednakże ustawa nr 2002-305 z dnia 4 marca 2002 r. zniosła rozróżnienie między dziećmi naturalnymi i prawowitymi, w związku z czym obowiązek alimentacyjny na mocy tego artykułu ma zastosowanie do dzieci zarówno par małżeńskich, jak i pozamałżeńskich.
Wreszcie, artykuł 27 Międzynarodowej Konwencji o Prawach Dziecka stanowi, że: „Państwa-Strony uznają prawo każdego dziecka do poziomu życia odpowiadającego jego rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, duchowemu, moralnemu i społecznemu. Rodzice ponoszą główną odpowiedzialność za zapewnienie, w ramach swoich możliwości i możliwości finansowych, warunków życia niezbędnych do rozwoju dziecka”.
Kto ponosi koszty edukacji?
Jeśli dziecko wybiera ścieżkę zawodową, zazwyczaj edukacja kończy się przed osiągnięciem pełnoletności. Dla tych, którzy kontynuują naukę w szkołach wyższych lub na uniwersytetach, koszty mogą być znaczące – czesne, zakwaterowanie, transport, podręczniki, a także codzienne wydatki, takie jak jedzenie czy odzież. Warto wiedzieć, że w przypadku osób nadal uczących się, rodzice mogą mieć prawo do zasiłku rodzinnego, o ile spełnione są określone warunki.
Obowiązki rodzica wobec dziecka
Niektórzy rodzice decydują się finansować całość studiów dziecka, inni oczekują, że młody dorosły podejmie pracę i pokryje część kosztów. Pytanie, jakie często się pojawia, dotyczy odpowiedzialności rodzica w przypadku, gdy dziecko powtarza rok lub zmienia kierunek studiów. Czy nadal musimy finansować jego edukację? Większość sędziów uważa, że rodzic nie jest zobowiązany do finansowania drugiego kierunku studiów, a także studiów doktoranckich.
Co z opóźnieniami w nauce?
Edukacja powinna przebiegać zgodnie z planem, ale co w sytuacji, gdy dziecko opóźnia naukę? W takim przypadku rodzice mogą odmówić dalszego finansowania, jednak prawo wymaga, by wzięto pod uwagę indywidualne okoliczności – na przykład chorobę czy wypadek. Powtarzanie roku, choć może być frustrujące, zazwyczaj nie oznacza, że rodzice są zwolnieni z finansowania edukacji.
Czy musisz płacić za wszystkie wydatki?
Nie zawsze rodzice muszą pokrywać wszystkie koszty związane z edukacją dziecka. Ekstrawaganckie wydatki, takie jak udział w drogich kursach za granicą, mogą być oceniane jako zbędne, jeśli istnieją tańsze alternatywy. Rodzice mają prawo oceniać te koszty w kontekście swojej sytuacji finansowej.
Dziecko bierze ślub podczas studiów
Jeśli dziecko zdecyduje się na ślub w trakcie studiów, obowiązek finansowania jego edukacji przechodzi na małżonka. Dopiero w przypadku, gdy małżonek nie ma wystarczających środków, rodzice mogą być ponownie pociągnięci do odpowiedzialności.
Spory sądowe dotyczące finansowania edukacji
W większości przypadków kwestie związane z finansowaniem edukacji dorosłego dziecka udaje się rozwiązać bez interwencji sądu. Jednak w sytuacjach konfliktowych dziecko może zwrócić się do sędziego pokoju, aby ten rozstrzygnął spór. W takiej sytuacji rodzic może zostać zobowiązany do pokrycia kosztów czesnego lub miesięcznych alimentów. W skrajnych przypadkach, jeśli dziecko nie otrzymuje wsparcia od rodziców, może ubiegać się o pomoc finansową od CPAS/ OCMW co z kolei może skutkować roszczeniami wobec rodziców.
Emocjonalne koszty sporów sądowych
Warto pamiętać, że spory sądowe związane z finansowaniem edukacji mogą być emocjonalnie obciążające dla obu stron. Dlatego, jeśli to możliwe, najlepiej unikać takich sytuacji poprzez otwartą komunikację i wspólne ustalanie zasad finansowania edukacji dziecka.
Warto rozważyć sporządzenie paktu rodzinnego (na pismie), zwłaszcza gdy rodzice inwestują znaczne środki w edukację jednego z dzieci. Pakt rodzinny opiera się na pragnieniu rodziców i przyszłych spadkobierców, aby zachować „sprawiedliwą” równowagę między dziećmi. Umożliwia on osiągnięcie porozumienia w kwestii późniejszego traktowania otrzymanych darowizn i korzyści oraz ich wpływu na przyszłe dziedziczenie.
Małgorzata Wilk
Klinika Prawa Dom Polski w Brukseli
Źródło: https://www.village-justice.com/
plusmagazine.be
