Każdy, kto osiąga dochody w Belgii, jest zobowiązany do corocznego składania zeznań podatkowych i odprowadzania w tym kraju podatku dochodowego. Na jego wysokość ma wpływ wysokość dochodów, ale też sytuacja rodzinna oraz niektóre wydatki podatnika. Dzięki systemowi podatkowemu państwo może funkcjonować. Z naszych podatków są pokrywane koszty szkolnictwa i utrzymania dróg, transportu publicznego, pracy gmin i urzędów państwowych, inspekcji oraz służb podatkowych i służb publicznych zapewniających bezpieczeństwo (policji, wojska, więziennictwa, straży pożarnej, ochrony cywilnej i sądownictwa). Również dopłaty do utrzymania szpitali, do opieki zdrowotnej oraz na cele związane z kulturą pochodzą z podatków.
Sytuacja rodzinna
Jako rodzina traktowane są osoby, które 1 stycznia 2017 r. oficjalnie mieszkały z podatnikiem pod tym samym adresem. Oznacza to, że wszystkie te osoby 1 stycznia 2017 r. musiały nie tylko przebywać, ale również być zameldowane pod tym samym adresem.
Osoby pozostające w związku małżeńskim lub mające oficjalną umowę o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa rozliczają się wspólnie. Jeśli mają dzieci, razem otrzymują ulgi i razem odliczają ewentualne wydatki na żłobek, przedszkole czy szkołę.
Osoby pozostające w nieformalnym związku rozliczają się osobno. Jeśli mają dzieci, tylko jedno z rodziców może rozliczać się z dziećmi i powinna być to osoba, która jest głową rodziny, czyli ta, która osiąga wyższe dochody. Jednak rodzice mogą uzgodnić między sobą, które z nich będzie rozliczało się z dziećmi. Należy pamiętać, że atesty fiskalne za żłobek, przedszkole czy szkołę muszą być wystawione na nazwisko rodzica, który rozlicza się z dziećmi.
Osoby, które nie mieszkają razem, ale mają wspólne dzieci mieszkające z nimi w systemie co-ouderschap / garde partagée (np. tydzień z matką i tydzień z ojcem), mogą otrzymać po połowie ulgi podatkowej przysługującej na dzieci na utrzymaniu. Jeśli dzieci mieszkają tylko z jednym z rodziców, to tylko on ma prawo do ulgi podatkowej na nie. Drugi rodzic może odliczyć alimenty płacone na swoje dzieci, z którymi nie mieszka.
Dzieci na utrzymaniu – zgodnie z belgijską ordynacją podatkową rodzice lub opiekunowie mogą otrzymać ulgi podatkowe na dzieci, jeśli spełnione są następujące warunki (dotyczy rozliczeń za 2016):
- Na dzień 1 stycznia 2017 dziecko musi być zameldowane pod tym samym adresem z rodzicami/opiekunami.
Uwaga! Dziecko, które przez pewien czas nie mieszka z rodzicami/opiekunami ze względu na studia w innym mieście lub np. z przyczyn zdrowotnych (dłuższa hospitalizacja itp.), wciąż jest traktowane jako dziecko na utrzymaniu.
Ponadto za dzieci mieszkające z rodzicami pod tym samym adresem uważa się dzieci, które: zmarły w 2016, pod warunkiem że w 2015 były na utrzymaniu rodziców/opiekunów; te, które urodziły się i zmarły w 2016, te, które w 2016 urodziły się martwe lub jeżeli poronienie nastąpiło po minimum 180 dniach ciąży; dzieci zaginione lub porwane (jeśli spełnione są dodatkowe warunki zawarte w belgijskiej ordynacji podatkowej).
- Dochody dziecka w 2016 nie mogą przekroczyć: 3140 euro netto, 4530 euro netto w przypadku osób samotnie wychowujących dziecko/dzieci i 5750 euro w przypadku osób samotnie wychowujących niepełnosprawne dziecko/dzieci.
- Dziecko nie może osiągać dochodu, który jednocześnie jest kosztem rodzica/opiekuna, np. rodzic prowadzi działalność gospodarczą i na czas wakacji zatrudnia swoje dziecko do pomocy w firmie, a płacę mu wypłacaną odlicza od podatku jako koszt. W takiej sytuacji rodzic nie może korzystać z ulg na to dziecko.
Inne osoby na utrzymaniu – oprócz ulg na dzieci podatnik może ubiegać się o ulgi na inne osoby mieszkające z nim pod jednym adresem, np. na rodziców, którzy mają bardzo niskie dochody (lub w ogóle ich nie mają), ewentualnie na inne osoby (jeśli spełnione są warunki zawarte w belgijskiej ordynacji podatkowej).
DOCHODY PODLEGAJĄCE OPODATKOWANIU
Dochody z nieruchomości, czyli z wynajmu budynków, mieszkań, gruntów. Osoby posiadające nieruchomości w innym kraju (poza Belgią) również mają obowiązek wykazania ich w zeznaniu podatkowym.
Dochody z majątku ruchomego – to zyski pochodzące z inwestycji (dywidend, depozytów, obligacji, akcji itd.), kont/książeczek oszczędnościowych oraz z wynajmu np. umeblowanego mieszkania lub lokalu przeznaczonego do celów handlowych (majątkiem ruchomym jest wyposażenie nieruchomości – meble itp.).
Dochody ze stosunku pracy – są to płace, ale również wszelkiego rodzaju dodatki, jak np. premie (13. pensja, premia uznaniowa itp., niezależnie od tego, czy wypłaca je pracodawca czy fundusz branżowy), samochód służbowy, odszkodowania z powodu zerwania umowy o pracę, dofinansowywane posiłki, zwroty kosztów za dojazdy do pracy (kwota min. 380 euro za 2016 jest zwolniona od podatku), bezpłatne zakwaterowanie.
Dochody zastępcze i świadczenia z ubezpieczenia społecznego, czyli zasiłki dla bezrobotnych, zasiłki dla bezrobotnych z dodatkiem od pracodawcy (nowa nazwa emerytury pomostowej), zasiłki chorobowe, macierzyńskie, inwalidzkie, zasiłki i odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy, zasiłki wychowawcze (ouderschapsverlof/congé parental) i z tytułu zawieszenia umowy o pracę (tijdskediet/crédit-temps).
Emerytury, czyli świadczenia emerytalne.
Środki na utrzymanie lub alimenty otrzymane od bliskiej osoby lub od (byłego) współmałżonka. Są one traktowane jako dochód i podlegają opodatkowaniu, przeważnie do 80% otrzymanej kwoty. Jeśli przesyłane są bezpośrednio dziecku, wówczas nie mogą być traktowane jako dochód rodzica lub opiekuna, który je wychowuje. Dziecko, niezależnie od wieku, samo musi złożyć zeznanie podatkowe. Pierwsze 3140 euro środków na utrzymanie/alimentów na dzieci jest zwolnione z opodatkowania. Środki na utrzymanie/alimenty wypłacane (przez rezydentów) osobom przebywającym w innym kraju podlegają opodatkowaniu w tym kraju, w którym przebywa ich odbiorca.
Inne dochody, np. niektóre nagrody, dotacje.
Dochody zwolnione z podatku dochodowego – należą do nich świadczenia rodzinne i porodowe, otrzymane środki na utrzymanie dzieci lub alimenty do wysokości 3140 euro, dochody dzieci z pracy studenckiej (max. 2610 euro) zasiłki z ubezpieczenia społecznego, stypendia, zasiłki strajkowe.
PROGI PODATKOWE I STOPA PODATKOWA
Podstawowa kwota wolna od podatku za rok 2016 wynosi 7130 euro. Może ona zostać podwyższona w zależności od sytuacji rodzinnej i dochodowej podatnika. Oto przykłady:
▪ Jeśli kwota dochodu brutto (podstawy opodatkowania) w 2016 nie przekroczyła 26 510 euro, to kwota wolna od podatku wyniesie 7420 euro zamiast 7130 euro.
▪ Jeśli podatnik ma jedno dziecko na utrzymaniu, kwota wolna od podatku za 2016 zostanie podwyższona o 1520 euro, w przypadku dwojga dzieci na utrzymaniu wzrośnie o 3900 euro, przy trojgu dzieci o 8740 euro, przy czworgu o 14140 euro, a za każde kolejne dziecko o40370 euro.
▪ Za każde dziecko, które 1 stycznia 2017 miało mniej niż 3 lata, kwota wolna od podatku zostanie dodatkowo (poza wymienionymi wyżej) podwyższona o 570 euro, jeśli podatnik nie będzie odliczał kosztów żłobka czy opiekunki.
▪ Jeśli podatnik ma na utrzymaniu inne osoby niż własne dzieci, czyli rodziców, dziadków, braci, siostry w wieku powyżej 65 lat, to kwota wolna od podatku będzie podwyższona o 3030 euro, a w przypadku innych niż wymienione osób na utrzymaniu – o 1520 euro.
▪ Każda niepełnosprawna osoba na utrzymaniu jest traktowana jako dwie osoby, zatem kwota wolna od podatku zostaje podwojona.
▪ Jeśli w 2016 podatnik osiągnął roczny dochód brutto niższy niż podstawowa kwota wolna od podatku, czyli 7130 euro, jest zwolniony z płacenia podatku lub (w niektórych przypadkach) może nawet otrzymać tzw. kredyt podatkowy.
System naliczania podatku dochodowego
Jeśli dochód przekroczy kwotę wolną od podatku, podlega opodatkowaniu. Im wyższy dochód, tym wyższy próg podatkowy – to tzw. podatek progresywny. W Belgii istnieje pięć progów podatkowych. Tabelka przedstawia progi i stopy podatkowe w zależności od dochodów za 2016:
| Kwota dochodu (podstawy opodatkowania) w 2016 | Stopa podatkowa |
| Od 0 do 10 860 euro | 25% |
| Od 10 860 do 12 470 euro | 30% |
| Od 12 470 do 20 780 euro | 40% |
| Od 20 780 do 38 080 euro | 45% |
| Powyżej 38 080 euro | 50% |
Podatek należny jest obliczany nie tylko według stopy podatkowej. Może on zostać obniżony lub podwyższony w zależności od rodzaju dochodów oraz wydatków podatnika.
Iloraz małżeński (dochody 2016). Współmałżonek lub partner nie może być osobą na utrzymaniu. Jest to możliwe jedynie w roku, w którym zawarto związek małżeński. Współmałżonkowie, którzy wzięli ślub przed 2016, lub partnerzy mieszkający razem na podstawie umowy o wspólnym zamieszkaniu (podpisanej przed 2016) rozliczają się razem. Jeśli jeden ze współmałżonków/partnerów w 2016 nie osiągnął dochodów lub jego dochód jest bardzo niski, to przy obliczaniu podatku administracja podatkowa stosuje tzw. iloraz małżeński, co prowadzi do obniżenia progu podatkowego a w rezultacie do obniżenia podatku.
Koszty uzyskania przychodu – to koszty poniesione w celu wykonania lub utrzymania pracy, np. koszty dojazdów, eksploatacja własnego samochodu w celu dojazdu lub wykonywania pracy. Niektóre koszty uzyskania przychodu (zarówno te poniesione przez pracowników, jak i przez osoby prowadzące działalność gospodarczą) mogą obniżyć dochód do opodatkowania. Przy obliczaniu podatku automatycznie odliczana jest zryczałtowana kwota kosztów uzyskania przychodu. Jeśli podatnik poniósł wyższe koszty, może je odliczyć zamiast zryczałtowanej kwoty, ale musi udokumentować wszystkie poniesione wydatki, które chciałby odliczyć (faktury, rachunki itp.).
Zeznanie podatkowe
Osoba, która w 2016 r. osiągneła dochody i jest rezydentem podatkowym Belgii, ma obowiązek złożenia zeznania podatkowego przed końcem czerwca 2017 r.
Zeznanie podatkowe można złożyć na papierze (wypełniając otrzymany z urzędu skarbowego formularz) lub elektronicznie – ten drugi przypadek dotyczy osób, które mają belgijską elektroniczną kartę pobytu lub identyfikacyjną i kod PIN lub które uprzednio zawnioskują w urzędzie gminy o kody dostępu tzw.„token”.
Osoby, które nie otrzymały stosownego formularza i nie mogą rozliczyć się elektronicznie, powinny same zwrócić sie do urzędu skarbowego o jego przesłanie.
Podatnik, który nie złoży zeznania w terminie może zapłacić karę w postaci podwyższenia podatku lub karę administracyjną. Jeśli podatnik z uzasadnionych przyczyn nie może złożyć zeznania przed końcem czerwca 2016 r., powinien jeszcze przed ostatecznym termine składania zeznań, poprosić w swoim urzędzie skarbowym o przedłużenie terminu. W ten sposób może uniknąć kary.
Aldona Kuczyńska-Naskręt
Tekst ma charakter informacyjny i nie jest wykładnią prawa.
