Osoby osiągające dochody w przynajmniej dwóch państwach członkowskich powinny płacić składki na ubezpieczenie zdrowotne tylko w jednym z tych Państw. Europejska koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego określa procedurę ustalania państwa członkowskiego, którego ustawodawstwo ma zastosowanie w danej sytuacji.
Ustalenie właściwego państwa, którego przepisy o ubezpieczeniu zdrowotnym mają zastosowanie, jest bardzo istotne ze względu na uprawnienia do świadczeń. Szczególną uwagę na ten aspekt powinny zwrócić osoby pracujące w Belgii i pobierające świadczenia zdrowotne lub emerytalne w Polsce, osoby zatrudnione lub prowadzące własną działalność gospodarczą w Belgii i w Polsce, osoby zatrudnione w Belgii i jednocześnie zatrudnione lub prowadzące/posiadające gospodarstwo rolne w Polsce, osoby mieszkające w jednym państwie i wykonujące pracę/działalność w innym państwie członkowskim (pracownicy przygraniczni).
Koordynacja europejska zawiera następujące zasady dotyczące ubezpieczenia zdrowotnego:
– w danym momencie dana osoba podlega ustawodawstwu tylko jednego państwa członkowskiego,
– w przypadku pracy w jednym państwie członkowskim dana osoba podlega ustawodawstwu tego państwa członkowskiego – wyjątek stanowią osoby oddelegowane oraz marynarze,
– w przypadku pracy w więcej niż jednym państwie członkowskim podlegają ustawodawstwu tego państwa, w którym mają ściślejsze powiązania,
– pracownicy najemni podlegają ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym znajduje się siedziba lub miejsce prowadzenia działalności pracodawcy,
– osoby prowadzące działalność gospodarczą podlegają ustawodawstwu państwa członkowskiego, w którym prowadzą działalność (wyjątek stanowi oddelegowanie),
– osoby zatrudnione w jednym państwie członkowskim i prowadzące działalność gospodarczą w innym państwie członkowskim, podlegają ustawodawstwu państwa zatrudnienia,
– osoby pracujące w jednym państwie i pobierające świadczenia zdrowotne lub emerytalne z innego państwa podlegają ustawodawstwu państwa zatrudnienia,
– osoby niepracujące, w niektórych przypadkach podlegają, ustawodawstwu państwa zamieszkania.
Często bywa, iż osoby pobierające świadczenia zdrowotne lub emerytalne w Polsce automatycznie płacą składki na ubezpieczenie zdrowotne w Polsce. Jeśli takie osoby są zatrudnione w Belgii, wówczas odprowadzają podwójne składki na ubezpieczenie zdrowotne zarówno w Belgii, jak i w Polsce. W takiej sytuacji należy ubiegać się o zatrzymanie pobierania przez ZUS/KRUS oraz o zwrot niesłusznie zapłaconych składek w Polsce.
Również osoby zatrudnione lub prowadzące własną działalność gospodarczą w Belgii i prowadzące gospodarstwo rolne w Polsce, nie powinny odprowadzać składek KRUS.
W tych przypadkach krajem ponoszącym koszty leczenia i wypłacania ewentualnych świadczeń chorobowych/inwalidzkich jest Belgia. Nawet w przypadku zachorowania w innym kraju członkowskim koszty leczenia pokrywa belgijskie ubezpieczenie zdrowotne.
Uwaga: w przypadku leczenia planowanego poza Belgią należy uprzednio wystąpić o zgodę do belgijskiej kasy chorych. Więcej informacji na ten temat znajduje się w publikacji „Opieka zdrowotna w Unii Europejskiej” m.in. w „Antwerpii po polsku” nr (3/2017).
Publikacja ma charakter informacyjny i nie jest wykładnią prawa.
Aldona Kuczyńska-NaskrętŹródło:
Opracowanie własne
http://ec.europa.eu/social/
www.nfz.gov.pl/
