Każdy człowiek odmierza czas swojego życia cyklicznymi zdarzeniami, które w jakiś sposób organizują jego życie. Np. od rana do wieczora, od wypłaty do wypłaty, od spotkania z ukochaną osobą do kolejnego spotkania, od egzaminu do egzaminu, od pożyczki do pożyczki itd.
Są i tacy, którzy odmierzają czas od świąt do świąt. Jedni z nich dowiadują się o Świętach i poprzedzającym je Wielkim Poście z kościelnej liturgii i ambony, ale są i tacy, którym o Świętach Wielkiejnocy przypominają telewizyjne i sklepowe reklamy.
Abyśmy nie byli posądzeni o malkontenctwo tyczące komercjalizacji życia i użalanie się nad losem zagubionych dusz, które z wypiekami na twarzach czczą wesołego zajączka i składają mu daniny przy użyciu kart kredytowych, skupmy się na Wielkanocy innej. Takiej, jaka jeszcze funkcjonuje w świadomości pamiętających stare czasy, kiedy to nasze mamy i babcie najpierw pochylały się nad różańcem, a potem nad świątecznymi porządkami i potrawami.
Ruchoma Wielkanoc
Data Wielkanocy została ustalona na pierwszą niedzielę po pierwszej wiosennej pełni Księżyca, co miało odpowiadać dacie 14 nisan z kalendarza hebrajskiego, która oznaczała początek żydowskiego święta Paschy.
Wielkanoc to święto ruchome. Jego data, w zależności od roku, przypada najwcześniej na 22 marca, a najpóźniej 25 kwietnia. Kolejny raz Wielkanoc będzie 25 kwietnia w 2038 r., a 22 marca dopiero za ponad dwa wieki, w 2285 roku.
Od daty Wielkanocy zależą daty większości ruchomych świąt chrześcijańskich i katolickich. W roku 2018 są to m.in.:
Tłusty czwartek – 8 Lutego (Czwartek)
Ostatnia sobota karnawału – 10 Lutego (Sobota)
Ostatki – 13 Lutego (Wtorek)
Popielec – 14 Lutego (Środa)
Niedziela Palmowa – 25 Marca (Niedziela)
Wielki Czwartek – 29 Marca (Czwartek)
Wielki Piątek – 30 Marca (Piątek)
Wielka Sobota – 31 Marca (Sobota)
Wielkanoc – 1 Kwietnia (Niedziela)
Poniedziałek Wielkanocny – 2 Kwietnia (Poniedziałek)
Święto Bożego Miłosierdzia – 8 Kwietnia (Niedziela)
Wniebowstąpienie – 13 Maja (Niedziela)
Zesłanie Ducha Świętego (Zielone Świątki) – 20 Maja (Niedziela)
Boże Ciało 31 Maja (Czwartek)
Wielkanoc jest najważniejsza
– Jest najważniejszym świętem w kalendarzu liturgicznym wszystkich wyznań chrześcijańskich. Uroczystość Wielkiej Nocy upamiętnia zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa, wydarzenie, będące fundamentem całej chrześcijańskiej teologii. Zmartwychwstanie jest źródłem nadziei na życie wieczne i zbawienie. Na sens tego wydarzenia wskazuje święty Paweł: „Gdyby Chrystus nie zmartwychwstał, próżna byłaby nasza wiara”.
Od średniowiecza
Wielkanoc jest barwnym i radosnym świętem. Kończy się okres postu, nadchodzi, albo już jest wiosna. Wiązały się z nią pradawne rytuały, które dały początek obrzędom nowoprzybyłego na ziemie polskie chrześcijaństwa. Te rytuały weszły do naszej tradycji i są kultywowane do dziś, chociaż wiele w tym zakresie się zmienia na rzecz wszechobecnej laicyzacji naszego życia.
Okres Świąt Wielkiejnocy rozpoczyna Środa Popielcowa, potem następuje Wielki Post. Niedziela Palmowa rozpoczyna Wielki Tydzień i Triduum Paschalne (Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Wielka Sobota), obchodzone na pamiątkę męki i śmierci Jezusa Chrystusa. Wielka Niedziela i poniedziałek są zwieńczeniem świąt.
Chwila refleksji
Wielkanoc obchodzona jest nawet przez tych, dla których jest to po prostu święto wesołego zajączka. Istota i geneza Wielkanocy nie jest dla nich ważna, a Post jest bezsensownym głodowaniem.
Śmiem jednak twierdzić, że równie ważny jak Wielki Tydzień, jest właśnie Wielki Post. Ci, którzy od poszczenia odchodzą, wiele tracą, nie tylko w sensie religijnym. Dlaczego?
Istnieje takie zjawisko jak habituacja. Polega to na tym, że jeśli żywy organizm (nie tylko człowiek) stale i wielokrotnie jest poddawany takiemu samemu bodźcowi, w końcu przyzwyczaja się i obojętnieje na ten bodziec. Np. po pewnym czasie „nie słyszymy” pracującej lodówki, chociaż ona dalej hałasuje. Najlepsze dowcipy śmieszą tylko do pewnego momentu, potem już nie. Podobnie jest z innymi doznaniami.
Jeśli ktoś będzie ciągle bawić się świętować, z biegiem czasu przestanie to mu sprawiać przyjemność taką, jak na początku, i zacznie szukać innych, silniejszych wrażeń. Do czego nakręcanie takiej spirali może prowadzić, wiemy nie tylko z filmów.
Wielki Post ma między innymi taki sens, że jego powaga i zaduma stanowi punkt odniesienia i przeciwwagę dla radosnego świętowania, które wtedy smakuje o wiele pełniej. Czy docenilibyśmy urok wschodu słońca, gdyby nie było wieczornego zmierzchu? A co z wstrzymywaniem się od pokarmu? – To nie tylko umartwianie się. Ilu z nas czyta w Internecie na temat diety cud i wyszczuplających głodówek? Wielki Post (nie chodzi o bezmyślne głodowanie) wyjdzie nam na zdrowie. (Przed użyciem skontaktuj się z lekarzem lub farmaceutą).
Warto zadumać się troszeczkę nad upływem czasu i przyjąć do świadomości fakt przemijania, aby móc sprawiedliwie podzielić rzeczy na ważne i ważniejsze. (Nie zaleca się osobom dotkniętym depresją lub psychicznym dołem).
Może warto przeżyć Wielkanoc tak, żeby nie zachłysnąć się dobrobytem i nie zobojętnieć na piękno, które drzemie w każdej sekundzie – nawet w trudnych chwilach – i w każdej najmniejszej cząstce Stworzenia?
Dobrych i spokojnych Świąt!
Michał Nowacki
