OVER ONS:
„Antwerpia po polsku” („Antwerpen in het Pools”) bestaat sinds mei 2011. Tot dan bestond er geen Poolstalige krant die specifiek gericht was op Vlaanderen en Antwerpen. In onze krant staat veel informatie die belangrijk is voor Polen die in Vlaanderen wonen. Er is juridisch advies, antwoorden op actuele vragen, informatie over wetgeving in België, een persoverzicht (van Belgie en Polen) en andere interessante artikelen. Wij zorgen ervoor dat iedereen belangrijke en nuttige informatie kan vinden, zoals noodtelefoonnummers, praktische tips en informatie om te helpen in het dagelijks leven.
Wij brengen onze lezers ook virtueel naar Antwerpen en leiden hen er rond om de stad beter te leren kennen.
“Antwerpia po polsku” is mede-organisator van vele evenementen. Wij werken samen met de Poolse school in Antwerpen, het Poolse consulaat in Brussel, ACV Antwerpen en Poolstalige psychologen.
De eerste uitgever was „Children of Europe” vzw, nu worden we uitgegeven door „Dans Kunst en Muziek” vzw.
U kunt ons contacteren via: antwerpiapopolsku@gmail.com
Toerisme
Polen is een mooi en gevarieerd land dat zeker een bezoek waard is. Er is toegang tot de zee en bergen. In elke streek zijn er monumenten terug te vinden die getuigen van de rijke Poolse cultuur en haar stormachtige geschiedenis. Dankzij een gematigd klimaat, typische Poolse gastvrijheid en geweldige gastronomie trekt Polen elk jaar meer toeristen aan.
Polen ligt misschien in het centrum van Europa, maar het Pools landschap kent veel variatie. Uitgebreide bossen, meren in de noordoostelike streken, banden van bergen in het zuiden en valleien in het centrum van het land. Bijna een derde van Polen is bedekt met gevarieerde bossen en de beschermde gebieden bestaan uit 22 nationale parken, 72 natuurgebieden en 500 reservaten. Polen offert naast haar vele attracties een waaier aan recreatieactiviteiten zoals zwemmen en rondvaren in de Baltische zee, zeilen op de meren van Mazurië, skiën en bergbeklimmen in de Tatragebergte, Pieninygebergte of Bieszczadygebergte.
Buitenlandse gasten die de cultuur en geschiedenis van Polen wensen te ervaren, kunnen de oude stadswijken van Poolse steden bezoeken. Daar zijn de oude monumenten, architectuur en stadsindeling bewaard; vooral in Warszaw, Wrocław, Krakau, Gdańsk en Poznań.
Toeristen kunnen uitkijken naar een waaier aan attracties, zoals het Chopinfestival, het Warszawska Jesień-festival voor moderne muziek, het Jazz Jamboreefestival, het Internationaal filmfestival van Warschau en veel andere concerten, filmevenementen en theater-en muziekoptredens.
(fot. katarzyna-szpalek.com)
„Solidarność”
„Solidarność” was een vakbeweging die een einde maakte aan het communisme in Polen en daarmee leidde tot het afschaffen van communisme in de rest van Europa. Een groot succes van Solidarność was het volbrengen van een politieke revolutie zonder bloed te vergieten. Alle andere landen van de oostblok besloten dezelfde route te volgen.
Solidarność was de eerste onafhankelijke, legale vakbond in het communistische Polen, opgericht in 1980. De beweging genoot vanaf haar ontstaan van een enorme populariteit en goedkeuring van de gemeenschap (80% van alle werkende mensen was lid, wat gelijk is aan ongeveer 10 miljoen personen). Lech Wałęsa nam de leiding.
De legale activiteiten van de vakbond duurden tot de invoering van de krijgswet op 13 december 1981. Leden van Solidarności werden massaal gearresteerd, de activiteit van de vakbeweging werd stopgezet en Lech Solidarności werd geïnterneerd. Nadat de krijgswet werd geannuleerd op 22 juli 1983, een jaar dat Polen hoop gaf voor een verder bestaan van Solidarnośc. Bovendien vond datzelfde jaar ook de tweede bedevaart van paus Johannes Paulus II naar Polen plaats en kreeg Lech Wałęsa de Nobelprijs voor de Vrede.
In 1988 nam een grote golf van stakingen in heel het land plaats als vorm van protest. Dat leidde tot de “Okrągły Stół-onderhandelingen” (“onderhandelingen aan de Ronde Tafel), waar Solidarność aan meedeed. In die onderhandelingen werd besloten dat Solidarności opnieuw mag handelen en er werden deels vrije verkiezingen georganiseerd. De ministerraad van Tadeusza Mazowiecki ontstond, die de eerste hervormingen in de richting van democratie invoerde. Op 28 januari 1990 werd de communistische partij ontbonden.
Tegenwoordig is Solidarność een gewone vakbond.
Poolse gerechten
Pools eten is wereldwijd bekend geworden dankzij gerechten zoals schabowy (een soort schnitzel), bigos (stoofpot), gołąbki (porties vulling strak omwikkeld met koolbladeren), pierogi (tasjes’ van ongerezen deeg met vulling zoals paddenstoelen of kool), vers brood en lekkere kiełbasa (soort Poolse worst).
Fijnproevers uit andere landen kunnen genieten van de goede smaak, hoge kwaliteit en verscheidenheid van Pools eten. Het bevat eigenschappen van o.a. Duitse, Oostenrijkse, Italiaanse, Franse, Joodse, Litouwse, Turkse en Tataarse gastronomie. Bovendien kan elke streek trots zijn op haar eigen specialiteit: oscypek (soort rookkaas), bundz (kaas van schapenmelk), bryndza (smeerkaas van schapenmelk), kwaśnica (koolsoep) en verschillende vleeswaren.
Internationaal Frederick Chopin Piano Concours
De internationale pianocompetitie vernoemd naar Fryderyk Chopin is een van de oudste en bekendste muziekconcoursen ter wereld. De eerste editie nam plaats in 1927 in het Het Nationaal Filharmonisch Orkest van Warschau.
Vanaf 1957 werd het concours deel van de “World Federation of International Music Competitions”, met haar zetel in Genève. In 1927 deden 26 pianisten van 8 verschillende landen mee, maar sindsdien is de populariteit van de competitie, en daarmee ook de hoeveelheid deelnemers, gestegen.
Het Internationaal Frederick Chopin Piano Concours is een multistage competitie, die gemiddeld een tiental dagen duurt. Het is een van de weinige toernooien die geheel toegewijd is aan het uitvoeren van werken van één bepaalde artiest. Tijdens de finale voeren de pianisten één van de twee pianoconcerten uit, met behulp van het orkest van de nationale filharmonie.
De jury bestaat uit de meest voortreffelijke musici en pianisten uit zowel Polen als het buitenland.
Het winnen van een prijs verzekert een succesvolle muziekcarriere en vergemakkelijkt de weg naar grote concertzalen. Verschillende erkende pianisten hebben op die manier veel roem verworven, zoals Lew Oborin, Maurizio Pollini, Martha Argerich, Krystian Zimerman, Rafał Blechacz en vele anderen.
Poolse folklore
Polen kan trots zijn op cultuur en tradities van meer dan 1000 jaar die gekoesterd worden door volgende generaties. Er kunnen Slavische, Russische en Duitse kenmerken teruggevonden worden, maar ook Italiaanse en zelfs het Nabije Oosten.
Poolse folklore bestaat uit vele elementen die beinvloed zijn door de rijke en patriotische geschiedenis van het land. Die elementen zijn o.a. dans, zang, hymnes, spreekwoorden, legendes, verhalen, feestdagen, tradities, gastronomie, volkskledij, artistieke ambachtswerken en veel meer.
De folklore is niet identiek voor heel het land; elke streek heeft zijn eigenschappen.
Een van de weinige elementen van Poolse folklore die gemeenschappelijk zijn voor heel het land zijn de volksdansen. Ook al zijn specifieke dansen afkomstig van specifieke streken worden ze doorheen heel het land gedanst. Voorbeelden zijn de polonez, krakowiak, mazur, oberek en kujawiak.
Het meest herkenbare kenmerk van elke streek is de volkskledij.
Poolse folkloristische streken:
1. Kaszuby
De Kaszuby (Kasjoebië) strekken zich uit van Pommeren tot de bosstreek Tuchola. Ze zijn bekend vanwege hun originele en fascinerende folklore, die zich onderscheidt dankzij prachtige ambachtswerken (vooral borduurwerk). Het Kasjoebisch is geen dialect, maar een volwaardige, zelfstandige taal die afstamt van het Oostzeeslavisch.
2. Kurpie
Kurpie is een streek op het terrein van de Puszcza Biała („de WItte Wildernis”) en de Puszcza Zielona („de Groene Wildernis” ) in het noordoosten van Polen. Tot haar bekendste producten behoort kleding, versieringen uit amber, papieren uitknipsels en bloemen.
3. Podhale
Górale (de Goralen) zijn de populairste en gemakkelijkst herkenbare etnografische grep in Polen. Het spreekwoord “Goraalse wijsheid” is het onderwerp van vele grappen en lokale liederen zijn geadapteerd doorheen heel Polen. Dat is waarschijnlijk het geval dankzij de rijke folklore, de gewoontes en tradities die elke dag gecultiveerd worden en natuurlijk van generatie op generatie worden doorgegeven.
4. Karpaty en Podkarpacie
De folklore van de Podkarpacie-streek is ongeloofelijk interesant en gevarieerd. Dankzij liefhebbers van volkskunst en vele folklore-georienteerde muziekgroepen is die folklore nog steeds in leven, met haar strooien hoeden, hakkebord en lokale gebakjes.
5. Wielkopolska
Typisch voor Wielkopolska is de doedelzak, een instrument die vrijwel geen andere Poolse streek terug te vinden is. Andere typische elementen zijn originele kledij en croissants, voorbereid door lokale banketbakkers.
(fot. polskatradycja.pl)
Bekende Polen
Johannes Paulus II
De meest bekende Pool van de moderne wereld is geboren in Wadowice als Karol Józef Wojtyła. In 1978 werd hij verkozen tot het hoofd van de Katholieke Kerk en werd daarmee de eerste niet-Italiaanse Paus in 445 jaar. Zijn pontificaat bracht meerdere reformen van de Kerk met zich mee, die ook het internationaal imago van de Heilige Stoel veranderden. Hij hield vele binnen-en buitenlandse bedevaarten die duizenden gelovigen aantrokken. Hij heeft ook veel aandacht geschonken aan dialogen met vertegenwoordigers van andere godsdiensten.
Lech Wałęsa
Deze elektricien uit Gdańsk was de oprichter van de vakbeweging “Solidarność” en de eerste niet-communistische president van het na-oorlogse Polen. Hij speelde een grote rol in de val van het communisme in Polen en kreeg voor zijn vreedzame inzet voor de Poolse werkers in 1983 de Nobelprijs voor de Vrede.
Zbigniew Brzeziński
Zbigniew Brzeziński is geboren in Warsachau in het jaar 1928. Hij was Nationaal Veiligheidsadviseur van de Democraat Jimmy Carter tijdens diens ambtsperiode als President van de Verenigde Staten van 1977 tot 1981. In 1981 ontving hij van de president een eervolle onderscheiding in de vorm van de Presidentiële Vrijheidsmedaille, als dank voor zijn inzet in de normalisatie van de Amerikaans-Chinese betrekkingen, de Amerikaanse veiligheidspolitiek en de strijd voor mensenrechten.
Józef Piłsudski
Een van de belangrijkste figuren uit de Poolse geschiedenis van de eerste helft van de 20ste eeuw. Hij heeft minstens twee keer heel Europa enorm beïnvloed; in november 1918 (wanneer Polen haar onafhankelijkheid terugkreeg) en in de zomer van 1920 (wanneer de westwaartse expansie van de Bolsjewieken werd tegengehouden).
Tadeusz Kościuszko (1746-1817)
De Leider van de nationale opstand van 1794 ter verdediging van de Poolse Grondwet van 3 mei en de Soevereiniteit van de Poolse staat. Als vaardige ingenieur en militair onderscheidde hij zich in de slag bij Saratoga tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog.
Kazimierz Pułaski (1747-1779)
De leider van de Confederatie van Bar en verdediger van Jasna Góra (lichte berg). Hij leidde de cavalerie aan de kant van George Washington tijdens de Amerikaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Hij stierf moedig door de wonden die hij had opgelopen tijdens de slag bij Savannah.
Henryk Sienkiewicz
Prozaschrijver, bekroond met de Nobelprijs voor Literatuur (1905) voor zijn werk „Quo Vadis”. Dit boek is uitgegeven in vijftig talen en is meermaals verfilmd. De katholieke kijk op de wereld van de auteur heeft in grote mate zijn schrijfstijl beïnvloed.
Czesław Miłosz
Poëet, schrijver, vertaler, literatuurcriticus, bekroond met de Nobelprijs voor Literatuur (1980). Zijn poezie en essays zijn autobiografisch getint, gevuld met zijn herinneringen van emigratie en bedenkingen over de natuur van de godsdienst en de metafysica.
Wisława Szymborska
Dichteres en vertaler, een van de weinige vrouwen die een Nobelprijs voor Literatuur (1996) heeft ontvangen. Haar latere werken verdienen bijzondere aandacht: ze zijn gevuld met pessimistische gedachten over de toekomst van de mens, uitgedrukt in een alledaagse en sterk ironische vorm.
Fryderyk Chopin
Het musicaal genie van de 19e eeuw heeft het grootste deel van zijn leven in Parijs doorgebracht. Deze componist uit de romantische periode van de klassieke muziek heeft revolutionaire veranderingen gebracht in de wereld van fortepianomuziek. Enorm bekend zijn zijn 2 fortepianoconceten.
Krzysztof Penderecki
Doctor honoris causa van vele universiteiten en winnaar van verschillende muziekprijzen zoals de Grammy en de prijs voor beste componist dat uitgereikt is tijdens het Festival de Cannes (2000).
Henryk Mikołaj Gorecki
Een van de eerste componisten van moderne kunstmuziek wiens werk grootschalige bekendheid heeft bereikt. Meer dan 1 200 000 exemplaren van zijn symphonie nummer 3 zijn verkocht.
Stanisław Moniuszko
Hij wordt gezien als de vader van Poolse opera. Zijn opera-adaptaties van volksliederen gaven het Poolse volk hoop tijdens de periode van de Poolse delingen.
Zbigniew Preisner
De bekendste Poolse componist van filmmuziek. Hij heeft samengewerkt met onder andere Krzysztow Kieślowski en Agnieszka Holland. Hij heeft internationale roem behaald dankzij zijn composities voor de films „Dekalog”, „Podwójne życie Weroniki”, „Trzy kolory: Niebieski, Biały, Czerwony”. Winnaar van vele prestigieuze muziekprijzen, onder andere de Zilveren Beer op het Filmfestival van Berlijn.
Mikołaj Kopernik
De schepper van hedendaagse astronomie. Geboren in 1473 in Toruń. Hij is vooral bekend dankzij zijn werk De revolutionibus orbium coelestium (Over de omwentelingen der hemellichamen) dat zijn revolutionaire heliocentrische theorie voorstelde.
Maria Curie-Skłodowska
Met haar ontdekking van radium en polonium heeft ze veel bijgedragen aan de vooruitgang van de atoomfysica en de studie van kanker. Ze was een vrouw van passie en determinatie. Ze heeft zich gestort op de wetenschap en overleed door een ziekte die ontstond als gevolg van contact met radioactieve stoffen.
Jan Heweliusz
Een astronoom uit de zeventiende eeuw die afkomstig was uit Gdańsk. Hij bestudeerde de beweging van kometen, hij catalogeerde sterren en maakte een van de eerste karten van de oppervlakte van de maan. Als eerbetoon werd een krater op de maan naar hem vernoemd.
Henryk Arctowski
Wetenschapper, oceanograaf, hield zich bezig met onderzoeken op Antarctica. Een specifieke vorm van het halo-lichtverschijnsel heeft zijn naam gekregen nadat hij het had geobserveerd en uitvoerig had beschreven: “Arctowski’s arc”.
Ernest Malinowski
Maker van de spoorlijn die het binnenste van Peru verbindt met de Atlantische kust. Tot 2005 was het traject Callao-Oroya de hoogst spoorlijn. hij heeft ook veel bijgedragen aan de sociologische wetenschappen.
Adam Małysz
Schansspringer en nog steeds de bekendste Poolse sportman. Winnaar van het Vierschansentoernooi, gouden medaillist van het wereldkampioenschap skivliegen in Harrachov. Hij is meerdere malen gewonnen in Salt LAke City, Sapporo, Willingen, Falun, Trondheim en Holmenkollen. Hij heeft twee keer de Wereldbeker schansspringen gewonnen en heeft een nieuw Pools record gevestigd: – 218,5 m.
Kazimierz Deyna
De beste Poolse voetballer van zijn tijd. Dankzij zijn effectieve en onvoorspelbare doelpunten heeft hij de bijnaam “Rogal” gekregen.
Robert Korzeniowski
De beste snelwandelaar ter wereld en winnaar van 4 gouden medailles op de Olympische Spelen van Atlanta, Sydney en Athene.
Zbigniew Boniek
Een van de meest getalenteerde Poolse voetballers. Hij begon zijn voetbalcarrière in het Pools nationaal elftal op een leeftijd van 20 jaar. In de 80 keer dat hij heeft gespeeld, heeft hij 24 keer gescoord. Hij heeft gespeeld voor Italiaanse clubs zoals Juventus FC en AS Roma. Na het einde van zijn voetbalcarrière in 1980 richtte hij een eigen bedrijf op. Hij blijf nochtans steeds actief in het sportmilieu: hij was vice-premier van de Poolse voetbalbond en trainde tijdelijk het Pools nationaal voetbalelftal.
Roman Polański
Een van de meest bekende Poolse regisseurs, Oscarprijswinnaar. Zijn leven is gevuld met tragedie, wat weerspiegeld wordt in zijn werken. Hij heeft zijn jeugd overleefd in de getto van Warschau, maar zijn moeder is gestorven in Auschwitz.
Andrzej Wajda
Oscarprijswinnaar en de vader van de hedendaagse Poolse cinematografie, vooral bekend omwille van zijn verfilmingen van Poolse literatuur.
Janusz Kamiński
Amerikaanse filmoperateur van Poolse afkomst. Zijn debuut als regisseur was de film “Lost Souls” (2000). Vanaf 1993 werkt hij samen met Steven Spielberg en helpt hij hem bij al zijn producties. Hij heeft prijzen ontvangen van de Amerikaanse Filmacademie voor de films “Schindler’s List” en “Saving Private Ryan”
