Czas czytania: 4 minut

Flandria historycznie

W czasach średniowiecznych Flandria (Vlaanderen) była hrabstwem słynącym z wyrobów rzemieślniczych i tkactwa. Dzięki rozwiniętej, zintegrowanej gospodarce opartej na handlu, był to jeden z najbogatszych terenów ówczesnej Europy. Życiem gospodarczym flamandzkich miast zarządzały gildie i to one zapewniały swoim członkom wiele, nie tylko finansowych korzyści. Oprócz kontaktów handlowych, dawały wyższy status społeczny i dostęp do wiedzy, który w tamtych czasach nie był powszechny. Dawały także władzę. Na terenach Flandrii narodziła się mieszczańska Europa. Nadmorskie tereny rozciągające się od dzisiejszego Lille aż po granicę holenderską, były już od XIII wieku najbogatszym regionem w Europie. Przez lata kupcy bogacili się na handlu, uprawie lnu, produkcji sukna i płócien. Flandria słynęła także z wielkiej architektury i sztuki, a zwłaszcza malarstwa. Ta bogata kraina od wieków niepokojona była przez sąsiednie mocarstwa: Hiszpanów, Francuzów, Niemców, a nawet Austriaków. Okres prosperity Flandrii skończył się w XVI wieku, kiedy głównym ośrodkiem handlowym stała się Holandia. Upadek Flandrii przyśpieszył dodatkowo wybuch konfliktu religijnego: wielkie miasta skłaniały się ku protestantyzmowi, podczas gdy ich władcy byli katolikami. Tysiące tkaczy, kupców i wykwalifikowanych rzemieślników ruszyło na północ, uciekając przed prześladowaniami religijnymi. Ostatecznym ciosem było zamknięcie Scheldy pod koniec XVII wieku. Od tego czasu uboga i zacofana Flandria stała się krajem, w którym niemal każdą dziedzinę życia regulowały dekrety, a tylko 3% ludności umiało czytać i pisać. W czasie kolejnych stuleci o losach Flandrii decydowali wszyscy, poza nią samą. Na nieszczęście dla mieszkańców tego regionu, kraina leżała na szlaku przemarszu wielkich armii. Sytuacja zaczęła się zmieniać dopiero w latach trzydziestych XIX wieku, po powstaniu niepodległej Belgii. Dziś Flandria jest bogatym regionem, a jej mieszkańcy kultywują kulturową i językową odrębność, wykorzystując ją jako znaczącą siłę polityczną w rywalizacji z walońskimi sąsiadami.

Przez wieki Flandria niejeden raz była polem bitwy. To właśnie tutaj położone jest Ypres – miejsce naznaczone krwią. W trakcie I wojny światowej we Flandrii stoczono cztery wielkie bitwy, które historycy nazywają mianem najkrwawszych w historii.

Flandria geograficznie i turystycznie

  • Położona jest w północnej części Belgii pomiędzy Holandią a Francją.
  • Jej stolicą jest Bruksela, leżąca poza obszarem regionu – w osobnym stołecznym regionie federalnym.
  • Największe miasta: Antwerpia, Gent, Brugge, Leuven i Mechelen (o liczbie ludności powyżej lub około stu tysięcy).
  • W promieniu 300 kilometrów od stolicy Flandrii mieszczą się najważniejsze miasta Europy takie jak: Londyn, Paryż, Rotterdam, Amsterdam, Kolonia, czy Luksemburg.
  • Prowincje Oost i West Vlaanderen (Wschodnia i Zachodnia Flandria), rozciągają się od wybrzeża Morza Północnego po Kortrijk na południu i peryferie Antwerpii na wschodzie. Z wyjątkiem łańcucha niskich wzgórz w okolicach Ronse i ciągnących się wzdłuż wybrzeża wydm, Flandria jest raczej płaska i monotonna.
  • Morskie wybrzeże, to rejon doskonale zorganizowanej sieci tramwajowej łączącej wszystkie najważniejsze miejscowości. Eleganckie De Haan zachowało urok miasteczka z przełomu wieków, a Knokke pretenduje do miana elitarnej miejscowości letniskowej. Największe miasto wybrzeża to Ostenda, tętniący życiem port i letnisko pełne barów oraz restauracji.
  • Flandria odznacza się dużą liczbą interesujących zabytków. W starych murach Brugii czy Gent, zgromadzono wspaniałe zbiory dawnej sztuki flamandzkiej. Jest też Oudenaarde słynące z gobelinów i przepięknego ratusza, czy Kortrijk i Veurne z małomiasteczkową atmosferą i starymi zabudowaniami. Jest i bogata Antwerpia z mnóstwem zabytków, świadczących o jej wielkości, potędze i rozwijającej się gospodarce.

Flandria administracyjnie

Na przestrzeni wieków Flandria wchodziła w skład różnych państw i regionów. Można powiedzieć, że historycznie położona jest w Belgii, Holandii i Francji, natomiast geograficzno-politycznie, w Belgii. Niekiedy termin „Flandria” używany jest na określenie wszystkich ziem zamieszkałych przez Flamandów, czy też jako określenie Regionu Flamandzkiego, czyli jednostki federalnej Belgii.

Region Flamandzki (Vlaams Gewest) jest jednym z trzech regionów federalnych, położonym w północnej części kraju i zamieszkałym głównie przez ludność niderlandzkojęzyczną. Siedzibą parlamentu i rządu Regionu Flamandzkiego jest Bruksela – leżąca w osobnym Regionie Stołecznym Brukseli.

Region Flamandzki podzielony jest na 5 prowincji:

  • Antwerpia (nid. Antwerpen – stolica Antwerpen). Zajmuje powierzchnię 2867 km², liczy 1.764.773 mieszkańców. Graniczy z Holandią oraz prowincjami: Limburgia, Brabancja Flamandzka i Flandria Wschodnia. Podzielona jest na trzy dystrykty: Antwerpia, Mechelen i Turnhout oraz 70 gmin (gemeente). Jedna z nich, Baarle – Hertog, stanowi enklawę na terytorium Holandii. Najwyższym punktem prowincji jest wzgórze Beezelberg ( 55 m n.p.m.).
  • Limburgia (nid. Limburg ), położona w północno-wschodniej części kraju na lewym brzegu Mozy. Stolicą prowincji jest Hasselt. Limburgia zajmuje powierzchnię 2422 km², liczba ludności wynosi 844.621. Graniczy z Holandią oraz prowincjami: Liege, Brabancja flamandzka oraz Antwerpia. Podzielona jest na trzy dystrykty: Hasselt, Maaseik i Tongeren oraz 44 gminy.
  • Flandria Wschodnia (nid. Oost-Vlaanderen). Stolicą tej prowincji jest Gent. Flandria Wschodnia zajmuje powierzchnię 2982 km², i ma 1.445.831 mieszkańców. Graniczy z Holandią oraz prowincjami: Antwerpia, Brabancja Flamandzka, Hainaut, i Flandria Zachodnia. Podzielona jest na sześć dystryktów: Aalst, Dendermonde, Eeklo, Gandawa, Oudenaarde, Sint-Niklaas i 65 gmin.
  • Brabancja Flamandzka (nid. Vlaams Brabant) ze stolicą w Leuven. Powierzchnia: 2106 km²,, ludność 1.086.446. Graniczy z prowincjami: Antwerpia, Limburgia, Brabancja Walońska, Hainaut, Liege i Flandria Wschodnia. Otacza również Region Stołeczny Brukseli. Podzielona jest na dwa dystrykty: Halle – Vilvoorde i Leuven oraz 65 gmin. Brabancja Flamandzka powstała w 1995 roku, w wyniku podziału dawnej Brabancji na trzy części: flamandzką, walońską i nienależący do żadnej z prowincji Region Stołeczny Brukseli.
  • Flandria Zachodnia (nid. West – Vlaanderen). Zajmuje powierzchnię 3151 km², i liczy 1.164.967 mieszkańców. Leży w zachodniej części Belgii nad Morzem Północnym. Graniczy z Holandią oraz Flandrią Wschodnią i Hainaut. Jej stolicą jest Brugge (Brugia). Podzielona jest na osiem dystryktów: Brugia, Kortrijk, Diksmuide, Ostenda, Roeselare, Tielt, Veurne i Ypres, oraz 64 gminy.

Flandria ekonomicznie

Flandria jest kluczowym regionem ekonomicznym w Europie. Zawdzięcza to położeniu w centralnej części zachodniej Europy i wysokiej produktywności. Wytwarza towary najwyższej jakości i większość swojej produkcji eksportuje za granicę. Ważnym elementem w gospodarce tego regionu jest wysoki poziom edukacji i wielojęzyczność wśród pracowników i kadry zarządzającej. Co roku flamandzkie uczelnie wypuszczają na rynek pracy wykwalifikowanych specjalistów i wysokiej klasy naukowców. Flandria jest liderem w zakresie biotechnologii, mikroelektroniki, multimediów czy informatyki. Flamandzkie centra uniwersyteckie współpracują z przemysłem, handlem i rządem. Ważnym punktem na gospodarczej mapie Flandrii jest przemysł tekstylny, petrochemia, montaż samochodów, metalurgia oraz sektor diamentowy.

Flandria słynie z doskonałej infrastruktury drogowej i systemu transportu. Obok rozległych autostrad i sieci kolejowej, posiada wiele kilometrów dróg wodnych. Równie sprawny jest transport lotniczy. Zaventem – międzynarodowe lotnisko w Brukseli, zapewnia łatwe połączenia z różnymi regionami świata. Ponadto Flandria ma swoje lotniska regionalne.

Flandria w liczbach (dane z początku 2014 roku)

Powierzchnia: 13.522 km²

Ludność: 6.410.705

Gęstość zaludnienia: 474 osoby na km²

Średni miesięczny dochód na mieszkańca: 3.196 €

Bezrobocie: 8,7% (grudzień 2013)

Bezrobocie wśród młodzieży: 14% (grudzień 2013)

Największe miasto – Antwerpia: 507.911 mieszkańców

Procent ludności Flandrii mówiący w dwóch językach: 90

Procent ludności Flandrii mówiący w trzech językach: 80

Procent ludności Flandrii mówiący w czterech językach: 55

Prowincje: 5

Gminy: 308

Autostrady: 916 km

Porty: 4

Centra logistyczne: 700

Liczba browarów: 100

Hymnem Flandrii jest powstała w 1847 roku pieśń De Vlaamse Leeuw (Flamandzki Lew). Szóstego lipca 1973 roku, lokalny parlament przyjął ten utwór jako oficjalny tego regionu.

Anna Janicka. Źródła: Flanders in Figures 2014, Statistic Flanders in Figures, Pascal „Przewodnik praktyczny Belgia”.