System edukacji we Flandrii

INFORMATOR – dla nowo przybyłych niepełnoletnich cudzoziemców i ich rodziców

Szanowni rodzice

Jeżeli Państwa dziecko od niedawna przebywa w Belgii, i po raz pierwszy idzie do szkoły we Flandrii, możecie liczyć na pomoc biura d/s integracji Atlas w Antwerpii (Atlas, integratie&inburgering Antwerpen).

Atlas to organizacja, która swą działalnością obejmuje również nowo przybyłych do Flandrii rodziców. Chciałbyś nauczyć się języka niderlandzkiego? Znaleźć pracę? Chciałbyś lepiej radzić sobie we Flandrii? Zwróć się do Atlasu.

System edukacji we Flandrii

Przedszkole (de kleuterschool)

• Przedszkola przeznaczone są dla dzieci w wieku 2,5 – 5 lat. Uczęszczanie do przedszkola nie jest obowiązkowe, jednak bardzo korzystnie wpływa na dziecko.
• Biorąc udział w zajęciach przedszkolnych dzieci uczą się wielu rzeczy. Śpiewanie piosenek, słuchanie opowiadań i wspólna zabawa z innymi dziećmi stwarza również możliwość nauki języka niderlandzkiego.

Wychowanie przedszkolne stymuluje rozwój dziecka i stwarza możliwość nauki poprzez zabawę.

Szkoła podstawowa (de lagere school)

• Dzieci w wieku 6-11 lat uczęszczają do szkoły podstawowej i objęte są obowiązkiem
• W szkole podstawowej dzieci uczą się czytania, pisania, liczenia, historii, geografii, orientacji w świecie, a także tego jak się uczyć. Dzieci rozpoczynają również naukę francuskiego, jako drugiego języka oraz uczą się codziennego obcowania ze sobą.
• Szkoły podstawowe współpracujące z przedszkolami nazywamy basisschool.
• W niektórych przypadkach, dziecko może wcześniej rozpocząć naukę w szkole podstawowej, lub zostać dłużej w przedszkolu lub szkole podstawowej. Z pytaniami najlepiej zwrócić się bezpośrednio do szkoły.

Szkoła średnia (de secundaire school)

• Młodzież pomiędzy 12 a 18 rokiem życia uczęszcza na lekcje do szkoły średniej. Również w tym wieku nauka jest obowiązkowa.
• Dwa pierwsze lata edukacji w szkołach średnich są wspólne dla wszystkich uczniów.
• Przez kolejne cztery lata uczniowie mają możliwość wyboru pomiędzy:
• ASO: szkoły ogólnokształcące przygotowujące do dalszej nauki na różnorodnych kierunkach w szkołach wyższych.
• KSO: szkoły artystyczne przygotowujące do zawodu lub dalszej nauki na kierunkach związanych z twórczością i sztuką.
• TSO: technika przygotowujące do zawodu lub dalszej edukacji na kierunkach technicznych.
• BSO: szkoły zawodowe nastawione na zdobycie umiejętności praktycznych umożliwiających natychmiastowe wykonywanie zawodu. Zdobycie dyplomu ukończenia szkoły zawodowej możliwe jest po ukończeniu 7. roku edukacji.

Niestacjonarne kształcenie – nauka i praca (deeltijds leren en werken)

• Od 15 lub 16 roku życia możliwa jest zmiana toku nauczania, polegająca na łączeniu pracy z nauką. Istnieją trzy sposoby:
• w szkołach zawodowych (deeltijds beroepssecundair onderwijs)
• poprzez praktyczną naukę zawodu leertijd organizowaną przez Syntra Vlaanderen
• indywidualnie dobranym tokiem nauczania deeltijdse vorming.
• Kształcenie tym systemem obowiązkowo obejmuje tygodniowo minimalnie 28 godzin nauki połączonej z wykonywaniem pracy.

Szkoła dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych (Onderwijs voor kinderen met specifieke onderwijsbehoeften)

• Dzieci i młodzież z niepełnosprawnością, trudnościami w nauce lub zaburzeniami zachowania, mogą uczęszczać do szkół powszechnych. Wspólnie z rodzicami i Ośrodkiem Doradztwa Edukacyjnego (Centrum voor Leerlingenbegeleiding, CLB) szkoła omówi, jakie udogodnienia są niezbędne, aby pozwolić dziecku uczestniczyć w zajęciach oraz czy szkoła jest w stanie je zapewnić.

Wspólnie z CLB można również ustalić, czy dziecko może otrzymać dodatkowe wsparcie w szkole.

• Jeśli dziecko nie radzi sobie z nauką w szkole powszechnej, jest możliwość uczęszczania do szkoły specjalnej. Do tego celu potrzebne jest skierowanie od CLB. Szkoły specjalne różnią się oferowaną edukacją, ze względu na zapewnienie wymaganej opieki.

Do której klasy będzie chodziło moje dziecko?

ŻŁOBKI I PRZEDSZKOLA

Do 2,5 lat – żłobek

2,5 lat – klasa przedszkolna małych dzieci

3 lata – 1 klasa przedszkolna

4 lata – 2 klasa przedszkolna

5 lat – 3 klasa przedszkolna

SZKOŁA PODSTAWOWA

6 lat – 1 klasa

7 lat – 2 klasa

8 lat – 3 klasa

9 lat – 4 klasa

10 lat – 5 klasa

11 lat – 6 klasa

SZKOŁA ŚREDNIA

(ogólnokształcąca, artystyczna, technikum, szkoła zawodowa, nauka i praca, OKAN)
1 stopień
2 stopień
3 stopień
(4 stopień, szkoła zawodowa, BSO)

Po raz pierwszy do szkoły?

Kiedy moje dziecko może pójść do przedszkola?

• W Belgii każde dziecko ma prawo do nauki, również dzieci nieposiadające ważnych dokumentów pobytowych.
• Dzieci mogą uczęszczać do przedszkoli po ukończeniu 2 lat i 6 miesięcy. Dziecko w wieku 2,5 lat może rozpocząć naukę w przedszkolu:
• po wakacjach letnich (wrzesień)
• po feriach jesiennych (listopad)
• po feriach bożonarodzeniowych (styczeń)
• pierwszego dnia nauki w lutym
• po feriach zimowych (luty-marzec)
• po feriach wielkanocnych (kwiecień)
• po Wniebowstąpieniu (maj)
• Dzieci, które ukończyły 3 rok życia nie obowiązują ww. terminy, mogą one w dowolnym terminie zacząć uczęszczać do przedszkola.
• Uwaga!

Zapisy do przedszkoli możliwe są z rocznym wyprzedzeniem. Zasięgnij na ten temat informacji jak tylko dziecko ukończy 1 rok życia.

Czy moje dziecko podlega obowiązkowi nauki?

Jakkolwiek przedszkola nie są obowiązkowe, są one bardzo ważne: umożliwiają dziecku naukę języka niderlandzkiego i wspólną zabawę z innymi dziećmi.

Więcej informacji na ten temat można uzyskać w biurze Atlas lub w przedszkolach i szkołach.

Kiedy rozpoczyna się obowiązek nauki?

Obowiązek nauki rozpoczyna się z dniem 1 września roku, w którym dziecko ukończyło 6 lat. Od tego momentu dziecko musi uczyć się każdego dnia.

Obowiązek nauki trwa do ukończenia 18 roku życia.

Czy moje dziecko będzie uczyło się języka niderlandzkiego w szkole?

• Dzieci poniżej 12 roku życia

Młodsze dzieci mogą rozpocząć naukę w każdej szkole dysponującej wolnymi miejscami. Dziecko przydzielone zostaje do klasy według grupy wiekowej. Szkoły często oferują dodatkową pomoc w nauce języka niderlandzkiego.

• Dzieci powyżej 12 roku życia

Starsze dzieci rozpoczynają naukę w szkołach organizujących klasy przygotowawcze dla dzieci nieznających języka niderlandzkiego. Klasy te nazywane są Onthaal Klas Anderstalige Nieuwkomers (OKAN). Szczególną uwagę poświęca się tam nauce języka niderlandzkiego. Dziecko uczy się także innych przedmiotów. Z chwilą osiągnięcia wymaganej gotowości dziecko kierowane jest do zwykłych klas.

• Dodatkowa nauka języka niderlandzkiego?

Aby dobrze nauczyć się języka niderlandzkiego konieczne jest systematyczne uczęszczanie na lekcje. Dziecko może również ćwiczyć umiejętności językowe poprzez udział w zajęciach pozaszkolnych. Informacje dotyczące realizowanych zajęć pozaszkolnych uzyskać można w jeugddienst (instytucja działająca na rzecz młodzieży) lub w Atlasie.

Szukanie szkoły

Czy sam mogę wybrać szkołę?

• Każdy może samodzielnie wybrać szkołę dla swojego dziecka. Dzieci bez meldunku lub ważnych dokumentów pobytowych również mogą uczęszczać do szkoły.

Szkoły dysponujące wolnymi miejscami mają obowiązek przyjęcia dziecka.

• Rodzice muszą potwierdzić wyrażenie zgody na postanowienia regulaminu szkoły i programu wychowawczego. Należy uważnie zapoznać się z treścią regulaminu i na prośbę szkoły podpisem zaakceptować jego postanowienia.
• W szkole średniej przyjęcie dziecka do klasy o określonym profilu uwarunkowane jest spełnieniem ustalonych wymogów.
• Rodzice potrzebujący pomocy mogą skontaktować się z Atlasem.

Jak wybrać szkołę?

• Obowiązkiem każdej szkoły we Flandrii jest troska o dobrą edukację. Pomimo tego szkoły różnią się między sobą, gdyż każda z nich obiera inną metodę nauczania i ustala swoje priorytety.

Dlatego należy najpierw zastanowić się nad tym, co jest istotne w edukacji naszego dziecka i właśnie tym kierować się przy wyborze odpowiedniej szkoły.

• Dzieci poniżej 12 roku życia, nieznające języka niderlandzkiego, mogą uczęszczać na lekcje w każdej szkole.
• Dzieci pomiędzy 12 a 18 rokiem życia mogą rozpocząć naukę w szkole oferowanej przez OKAN. Lista szkół dostępna jest w biurze Atlas.
• Rodzice potrzebujący pomocy mogą skontaktować się z Atlasem.

Gdzie szukać informacji na temat szkół?

• Wizyta w szkole i rozmowa z dyrektorem z pewnością pomogą w lepszym poznaniu szkoły.
• Informację na temat danej szkoły można również uzyskać od przyjaciół, rodziny lub sąsiadów.
• Wiele szkół ma własną stronę internetową zawierającą mnóstwo informacji.
• Najistotniejsze informacje, zasady i reguły opisane są w regulaminie szkoły. Należy zwrócić się do szkoły o udostępnienie regulaminu i dokładnie zapoznać się z jego treścią.

Zapisując dziecko do szkoły rodzice muszą pisemnie, na prośbę szkoły, zaakceptować postanowienia regulaminu.

• Informacja o szkołach w Antwerpii dostępna jest na stronach:
  • onderwijskiezer.be
  • ond.vlaanderen.be
  • meldjeaan.antwerpen.be/scholenzoeker (przedszkola i szkoły podstawowe)

Jak zapisać dziecko do

PRZEDSZKOLA LUB SZKOŁY PODSTAWOWEJ?

• Szukasz szkoły na bieżący rok szkolny?

Możesz zapisać dziecko do szkoły, jeśli dysponuje ona wolnym miejscem. Najlepiej umówić się w tym celu na wizytę w szkole.

Jeśli dana szkoła nie dysponuje wolnymi miejscami, dziecko nie może zostać przyjęte. Szkoła musi wystawić dokument (weigeringsdocument) o niezrealizowanym zapisie do szkoły. Dokument ten zapewnia przestrzeganie praw rodzica.

Nie możesz znaleźć miejsca dla swojego dziecka w pobliskiej szkole? Zwróć się do Atlasu.

• Szukasz szkoły na przyszły rok szkolny?

Zarejestruj dziecko przez stronę www.meldjeaan.antwerpen.be. Poprzez rejestrację informujesz nas wcześniej o swoich preferencjach w wyborze szkoły.

Jeśli potrzebujesz pomocy, zwróć się do Atlasu.

• Po zarejestrowaniu dziecka, otrzymasz list lub e-mail z następującymi informacjami:
• jeśli dla dziecka jest wolne miejsce w szkole: adres placówki oraz termin zapisów.
• jeśli dla dziecka na razie nie ma wolnego miejsca: co można zrobić, aby mimo wszystko znaleźć jakąś szkołę.

Uwaga!

Rejestracja nie jest zapisem! Należy osobiście udać się do szkoły, aby zapisać w niej dziecko.

Jak zapisać dziecko do

SZKOŁY ŚREDNIEJ?

• Szukasz szkoły na bieżący rok szkolny?

Możesz zapisać dziecko do szkoły, jeśli dysponuje ona wolnym miejscem. Najlepiej umówić się w tym celu na wizytę w szkole.

Jeśli dana szkoła nie dysponuje wolnymi miejscami, dziecko nie może zostać przyjęte. Szkoła musi wystawić dokument (weigeringsdocument) o niezrealizowanym zapisie d szkoły (patrz str. 12). Dokument ten zapewnia przestrzeganie praw rodzica.

Nie możesz znaleźć miejsca dla swojego dziecka w pobliskiej szkole? Zwróć się do Atlasu.

• Szukasz szkoły na przyszły rok szkolny?

Szkoły średnie w Antwerpii nie korzystają z systemu rejestracji, ale termin zapisów jest taki sam we wszystkich placówkach. Ważne, żeby wiedzieć, w jakim okresie odbywają się zapisy.

W Atlasie można uzyskać dalsze informacje o terminie zapisów

Warto wiedzieć

Kiedy odbywają się zajęcia w szkole?

• Rok szkolny rozpoczyna się 1 września a kończy 30 czerwca.
• Dzieci muszą chodzić do szkoły w poniedziałki, wtorki, czwartki i piątki – cały dzień, w środy – przed południem.
• Dzieci nie muszą chodzić do szkoły w środy po południu, w soboty i niedziele, w czasie ferii i wakacji, w dni wolne od zajęć.
• Rodzice powinni przestrzegać punktualności. Spóźnianie się na lekcje jest nie tylko kłopotliwe dla dziecka, ale również przeszkadza innym.

Kiedy dzieci mają ferie i wakacje?

• Przy zapisie dziecka do szkoły poproś o kalendarz na dany rok szkolny. Znajdziesz w nim terminy wakacji oraz innych dni wolnych od nauki.
• We wszystkich szkołach następujące dni są wolne od nauki:
• ferie jesienne
• ferie bożonarodzeniowe
• ferie zimowe
• ferie wielkanocne
• wakacje letnie

Co robić, gdy dziecko nie może pójść do szkoły?

• Dziecko powinno codziennie chodzić do szkoły i nie opuszczać zajęć lekcyjnych.

Nieobecność ucznia w szkole może być spowodowana jedynie uzasadnionymi przyczynami:

• choroba
• umówiona wizyta
• niektóre święta religijne

Co zrobić, gdy dziecko nie może być obecne w szkole? Omów przyczyny nieobecności dziecka z dyrektorem szkoły.

• Co zrobić, gdy dziecko zachorowało? Poinformuj szkołę telefonicznie o chorobie dziecka.
• Każdorazowo szkoła będzie domagała się oficjalnego usprawiedliwienia nieobecności dziecka, w postaci zaświadczenia lekarskiego lub, w niektórych przypadkach, usprawiedliwienia napisanego przez rodzica. Informacji o rodzaju wymaganego usprawiedliwienia należy zasięgnąć w szkole.

Jaka jest wysokość wydatków na szkołę?

• Dostęp do szkół w Belgii jest bezpłatny. Rodzice nie ponoszą żadnych kosztów związanych z zapisaniem dziecka do szkoły. Szkoła powinna zapewnić wszystkie materiały potrzebne do uzyskania świadectwa.
• Pomimo tego uczęszczanie dziecka do szkoły wiąże się z wydatkami za:
• posiłki i napoje,
• opiekę nad dzieckiem w trakcie przerwy w południe,
• opiekę nad dzieckiem przed i po zajęciach lekcyjnych,
• wycieczki szkolne,
• pływanie,
• …

Kosztami zostają obciążeni rodzice.

• Wybierając szkołę dla dziecka należy pamiętać, iż wysokość dodatkowych opłat nie jest taka sama we wszystkich szkołach. Szkoły z wyprzedzeniem przygotowują listę wydatków i informują rodziców o wysokości rocznych opłat. Przy zapisie dziecka do szkoły należy poprosić o udostępnienie listy wydatków.
• Jeśli masz trudności z zapłatą rachunku za szkołę, zwróć się do dyrekcji w celu omówienia tej kwestii.

Jakie są możliwości dofinansowania wydatków na szkołę?

• Stypendium szkolne lub stypendium dla studenta

Rząd Flamandzki może udzielić pomocy polegającej na pokryciu wydatków związanych z uczęszczaniem do szkoły bądź studiowaniem. Rodzice przedszkolaków oraz uczniów szkół podstawowych i średnich mogą wystąpić o przyznanie stypendium szkolnego. O dofinansowanie należy ubiegać się każdego roku szkolnego przed 1. czerwca.

W szkołach wyższych możliwe jest uzyskanie stypendium dla studenta. Przyznanie stypendium uwarunkowane jest składem rodziny, rodzajem dokumentów pobytowych oraz wysokością dochodów. Rodziny o zbyt wysokim dochodzie nie otrzymują prawa do stypendium.

Formularze wniosków oraz dalsze informacje można uzyskać:

• w szkole dziecka,
• dzwoniąc pod bezpłatny numer 1700,
• na stronie studietoelagen.be,
• w urzędzie Provincie Antwerpen, dział Studietoelagen, adres: VAC Anna Bijns, Lange Kievitstraat 111-113, bus 90, 2018 Antwerpen, czynne w poniedziałki i środy w godzinach 13:30 – 16:30.

• Dodatki z OCMW

Otrzymujesz zasiłek socjalny? OCMW może dofinansować niektóre wydatki na szkołę. Więcej informacji udzieli ci pracownik socjalny.

Czy przewidziana jest opieka nad dzieckiem przed i po lekcjach?

• Większość szkół zapewnia opiekę nad dzieckiem przed i po zajęciach szkolnych.
• Zasięgnij na ten temat informacji w szkole. Z reguły opieka przewidziana jest:
• rano przed rozpoczęciem zajęć,
• późnym popołudniem po zakończeniu zajęć,
• w środy po południu.
• W trakcie ferii i w okresie wakacyjnym szkoły zazwyczaj nie przewidują zorganizowanej opieki nad dziećmi. Więcej informacji można uzyskać w szkole.
• Opieka nad dzieckiem jest odpłatna. Należy z wyprzedzeniem zasięgnąć w szkole informacji o wysokości opłat. Koszty te mogą zostać odpisane od podatku, w tym celu szkoła wystawia odpowiednie zaświadczenia.

Czy istnieje możliwość spożywania posiłków w szkole?

• Dzieci mogą spożywać posiłki w szkole.
• Każde dziecko przynosi własny posiłek z domu. Dzieci spożywające wspólne posiłki nie mogą opuszczać terenu szkoły.
• Wyjątek stanowią dzieci, które za zgodą rodziców spożywają posiłek w domu.
• Zarówno przed, w trakcie, jak i po posiłku przewidziana jest opieka nad dziećmi. Opieka ta jest w większości szkół płatna.

Czy dziecko musi się zgłaszać na badania u lekarza szkolnego?

• Wszystkie dzieci muszą co kilka lat udać się na badania lekarskie do lekarza przy CLB.
• Lekarz sprawdza stan zdrowia dziecka i wykonuje szczepienia. Każdy rodzic musi uprzednio wyrazić na nie zgodę.
• Dzieci, które ukończyły 14 rok życia nie mają obowiązku zgłaszania się na konsultacje do lekarza przy CLB. Rodzice proszeni są o poinformowanie o tym fakcie CLB.

Problemy w szkole – co robić?

• Niektóre dzieci mają problemy w szkole: źle czują się w szkole, nie rozumieją przerabianego materiału lekcyjnego, stosują przemoc wobec innych dzieci, bądź same padają ofiarą agresji.
• Sytuacje problemowe u dzieci można omówić z:
• dyrekcją
• nauczycielami – podczas zebrań nauczycieli omawiane są wyniki w nauce i zachowanie poszczególnych uczniów
• organizacją CLB (Centrum voor Leerlingenbegeleiding)

Jakie zadania powierzone zostały CLB (Centrum Doradztwa Uczniom)?

• Dobre samopoczucie dziecka w szkole wpływa na dobre wyniki w nauce. Organizacją wspomagającą dzieci jest CLB, Centrum voor Leerlingenbegeleiding. Przy każdej szkole funkcjonuje jednostka CLB.
• W CLB zostaniesz wysłuchany, organizacja zapewnia możliwość konsultacji, udziela informacji i porad. W razie problemów CLB wspólnie szuka rozwiązań.
• Do CLB można zwrócić się w sprawie: wyboru szkoły, zachowania dziecka w szkole, wagarowania, problemów z koncentracją, wyników w nauce, zawierania porozumień, uczenia się samodzielnego podejmowania wyborów, budowania wiary w siebie, prawa współdecydowania, istniejących możliwości, itp.
• CLB to miejsce pracy pedagogów, psychologów, asystentów psychologa, pracowników socjalnych, lekarzy i pielęgniarek. Niekiedy w CLB zatrudnieni są również logopedzi i fizykoterapeuci. Wspólnie dokładają oni wszelkich starań zorganizowania jak najlepszej pomocy dzieciom.
• Zarówno uczniowie, rodzice, nauczyciele jak i dyrekcja szkoły mogą kierować swoje pytania do CLB. W centrum uwagi zawsze znajduje się uczeń. Ze względu na prawo do ochrony danych osobowych wszelkie informacje nie mogą być dalej przekazywane bez zgody osób zainteresowanych.

Na podstawie: Atlas Antwerpen