Reforma systemu świadczeń rodzinnych we Flandrii

Od 1 stycznia 2019 r. prawie każde dziecko zamieszkałe we Flandrii otrzymuje tzw. groeipakket – w tłumaczeniu wolnym pakiet świadczeń rodzinno-wychowawczych.

Dla dzieci urodzonych po 31/12/2018 r. jest on złożony z następujących świadczeń:

– „startbedrag” – zasiłek startowy – odpowiednik zasiłku porodowego/adopcyjnego

– „basisbedrag” – zasiłek podstawowy – miesięczne świadczenia rodzinne

– „schoolbonus” – premia szkolna – wypłacana raz w roku

Dla dzieci urodzonych przed 01/01/2019 r. obowiązują dawne prawa jeśli chodzi o miesięczne świadczenia rodzinne oraz dodatki wiekowe. Premia szkolna będzie już wypłacana według nowego prawa.

Zasiłek startowy – startbedrag:

Jest to jednorazowo wypłacany zasiłek porodowy lub adopcyjny w wysokości 1122 euro na każde dziecko bez względu na to, czy jest to pierwsze, czy kolejne dziecko matki lub ojca.

Aby otrzymać ten zasiłek należy złożyć wniosek najwcześniej 4 miesiące przed planowaną datą porodu lub decyzji przyznania dziecka do adopcji a najpóźniej 5 lat po porodzie lub dacie rozpoczęcia adopcji dziecka. Wniosek ten należy złożyć w jednym z pięciu funduszy rodzinnych.

Wypłata zasiłku następuje najwcześniej 2 miesiące przed planowaną datą porodu.

W przypadku adopcji zasiłek jest wypłacany najwcześniej w momencie faktycznego zamieszkania dziecka w rodzinie adopcyjnej.

Zasiłek podstawowy – basisbedrag

Zasiłek podstawowy wypłacany jest co miesiąc na każde dziecko urodzone od 1/01/2019 r. w wysokości 163,20 euro.

Dzieci urodzone przed 01/01/2019 r. otrzymują zasiłek zgodnie z poprzednio obowiązującym prawodawstwem wraz z przysługującym dodatkiem wiekowym po ukończeniu 6, 12 lub 18 lat.

Zasiłki wypłacane przed 1 stycznia 2019 r. zostały przejęte przez utworzone w 2018 r. fundusze rodzinne i następuje kontynuacja wypłaty. Jeśli nie jesteśmy zadowoleni z dotychczasowych usług danego funduszu, to od 1 stycznia 2020 r. możemy zawnioskować o przeniesienie naszych akt i wypłat do innego z 5 funduszy.

W przypadku niezłożenia wniosku przed 31/12/2018 r. można go złożyć z mocą wsteczną do 5 lat w jednym z nowo utworzonych 5-ciu funduszy rodzinnych. Wybór funduszu jest dowolny dla nowych wniosków. Jeśli jesteśmy niezadowoleni, to możemy zmienić fundusz po okresie minimum 1 roku. W przypadku nowonarodzonych dzieci wystarczy złożenie wniosku o zasiłek startowy/porodowy. Przyznanie prawa do zasiłku podstawowego odbędzie się wtedy automatycznie przy przyznaniu prawa do zasiłku startowego/porodowego.

Prawo do zasiłku podstawowego jest bezwarunkowe do 18 roku życia dziecka. Oznacza to, że każde dziecko zamieszkałe we Flandrii otrzymuje ten zasiłek do tego miesiąca włącznie, w którym ukończy 18 lat. W przypadku dzieci niepełnosprawnych prawo to jest przedłużone do 21 roku życia.

Istnieją pewne warunki związane głównie z prawem pobytowym, które mogą wykluczyć w niektórych przypadkach przyznanie prawa do świadczeń rodzinnych.

W przypadku dzieci mieszkających w innych państwach Unii Europejskiej mają zastosowanie rozporządzenia europejskie regulujące przyznawanie świadczeń w ramach koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego w Europie.

Konkretnie oznacza to, że jeśli przynajmniej jeden z rodziców jest zatrudniony jako pracownik w firmie belgijskiej lub prowadzi działalność gospodarczą w Belgii, lub składki na poczet ubezpieczenia społecznego są opłacane w Belgii – tak jak w niektórych przypadkach pracowników oddelegowanych, to dziecko pozostające w innym kraju Unii Europejskiej również otrzyma świadczenia rodzinno-wychowawcze tak jakby mieszkało w Belgii. Jeśli jeden z rodziców jest zatrudniony we Flandrii lub prowadzi działalność gospodarczą we Flandrii, to dziecko otrzyma świadczenia flamandzkie groeipakket.

Premia szkolna

Raz w roku, w miesiącu sierpniu, każde dziecko, które ma prawo do zasiłku podstawowego otrzymuje automatycznie dodatkowo premię szkolną. Wysokość jej jest uzależniona od wieku dziecka:

Dodatek socjalny

Prawo do dodatku socjalnego jest przyznawane rodzinie z niskim dochodem i jest uzależnione od wysokości tego dochodu oraz od ilości dzieci w rodzinie.

*dodatkowe warunki do spełnienia:

Prawo do dodatku dla rodziny z dochodem poniżej € 30984 euro dotyczy wszystkich rodzin. Prawo do dodatku dla rodzin z dochodem od € 30984 do € 61200 euro i minimum 3 dzieci jest przyznawane tylko w przypadku gdy przynajmniej jedno z dzieci jest urodzone po 31/12/2018r.

Dodatek opiekuńczy – zorgtoeslag

Dodatek opiekuńczy – zorgtoeslag ma służyć pokryciu dodatkowych kosztów dzieci znajdujących się w szczególnych sytuacjach, takich jak sieroty, półsieroty, dzieci przebywające w rodzinach zastępczych lub dzieci niepełnosprawne.

Dodatek dla sieroty wynosi 163,20 euro miesięcznie, czyli jest to podwójna kwota zasiłku podstawowego a dla półsieroty 81,60 euro, czyli podwyższony o 50% zasiłek podstawowy. Dodatki te są wypłacane tak długo, jak istnieje prawo do zasiłku podstawowego a w przypadku półsierot bez względu na to, czy pozostający przy życiu rodzic jest samotny, czy utworzy nowy związek. Prawo to dotyczy dzieci, które utraciły obojga lub jednego z rodziców po 31/12/2018 r. Dzieci, które zostały sierotami przed 1/01/2019 r. otrzymują zasiłek sierocy według poprzedniego prawodawstwa i w przypadku półsierot tak długo, jak pozostający przy życiu rodzic wychowuje dzieci samotnie.

Dodatek dla dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej: dodatek ten wynosi 63.03 euro miesięcznie i jest wypłacany opiekunowi od momentu gdy dziecko jest umieszczone w rodzinie zastępczej i gdy chodzi o pobyt długoterminowy. W przypadku pobytu krótkoterminowego dodatek wypłacany jest poprzedniemu opiekunowi.

Dodatek dla dziecka niepełnosprawnego: dodatek ten jest przyznawany dzieciom wymagającym dodatkowej opieki i jego wysokość jest uzależniona od stopnia niepełnosprawności i wynosi od € 82,37 do € 549,12 miesięcznie. Kryteria określające stopień niepełnosprawności są przeniesione w całości z poprzedniego prawodawstwa. Jedyną różnicą jest, że według nowego prawa od 1/01/2019 r. instytucją odpowiedzialną za przyznanie stopnia niepełnosprawności jest Kind en Gezin. Dodatek ten przyznawany jest do 21 roku życia.

Dodatki edukacyjne-participatietoeslagen:

Dodatki te mają na celu pomoc w pokryciu dodatkowych kosztów związanych z edukacją dziecka począwszy od uczęszczania do żłobka, później przedszkola, szkoły podstawowej poprzez szkołę średnią a skończywszy na edukacji w szkole wyższej lub uniwersytecie.

Chodzi o jak najwcześniejszy i jak najdłuższy okres edukacji tak, aby dziecko otrzymało jak najlepszy start w życiu dorosłym na rynku pracy.

Dodatek za opiekę w żłobku – kinderopvangtoeslag: jest przyznawany automatycznie dziecku, które korzysta z opieki w żłobku prywatnym, gdzie stawki za opiekę nie są uzależnione od dochodów rodziny i wynosi € 3,23 za pełny dzień opieki. Dziecko przebywające tylko pół dnia nie otrzymuje tego dodatku.

Dodatek przedszkolny – kleutertoeslag: jest przyznawany automatycznie dziecku w wieku od 3 do 4 lat uczęszczającemu do przedszkola i wynosi € 132,60 rocznie. Warunkiem otrzymania tego dodatku jest regularne uczęszczanie dziecka do przedszkola i jest przyznawany w miesiącu ukończenia przez dziecko 3 i 4 roku życia.

Dodatek szkolny – dziecko regularnie uczęszczające do przedszkola a później do szkoły podstawowej oraz średniej i po spełnieniu kryteriów dochodowych rodziny otrzymuje raz w roku dodatek szkolny. Dodatek ten jest odpowiednikiem poprzedniego stypendium – studiebeurs i będzie wypłacany od roku szkolnego 2019-2020. W obecnym roku szkolnym 2018-2019 obowiazuje poprzednie prawodawstwo i jest przyznawane stypendium – studiebeurs (nazywane również schooltoelage).

Od roku szkolnego 2019-2020 dodatek ten będzie przyznawany automatycznie po sprawdzeniu czy spełnione są kryteria dochodowe przez fundusz rodzinny, który wypłaca zasiłek podstawowy i nie trzeba składać osobnego wniosku.

Uwaga! Studenci szkolnictwa wyższego otrzymują stypendium od ministerstwa edukacji tak jak do tej pory i warunki jego otrzymania oraz procedury pozostały niezmienione. Oprócz stypendium otrzymują mały dodatek edukacyjny w kwocie € 50.

Więcej informacji dla członków ACV w ACV–Dienst Grensarbeiders Nieuwe EU-Lidstaten pod adresem e-mail: iwona.cieszynska@acv-csc.be

Iwona Cieszyńska